Glenn Albrecht: Earth Emotions
- Gegevens
- Gemaakt op donderdag 06 april 2023 10:42
- Laatst bijgewerkt op donderdag 05 oktober 2023 15:19
- Gepubliceerd op donderdag 06 april 2023 10:42
- Hits: 1957
Kan de natuur je nog raken?
De Australische filosoof, Glenn Albrecht schreef in 2019 het boek “Earth Emotions”: New words for a new time. In dit boek beschrijft hij emoties die de natuur bij hem oproept. De aanleiding om dit boek te schrijven kwam voort uit Albrechts zorgen over de teloorgang van de natuur in Upper Hunter Valley waar hij woonde.
Upper Hunter Valley wordt omschreven als het Toscane van Australië vanwege zijn adembenemende natuur en vele wijngaarden. In die streek besloot de lokale overheid, ondanks vele protesten van bewoners, tot ontginning van de aanwezige kolenlagen. Het gevolg was de verwoesting van het paradijselijke landschap. Heuvels werden weggevaagd door gigantische ontploffingen om de kolenlagen te ontginnen. Het vrijgekomen stof verspreidde zich overal. De heerlijke stilte waar bewoners al vele jaren van genoten, werd dag en nacht verstoord door het gebulder van aan- en afrijdende vrachtwagens en ontploffingen.
Albrecht een natuurliefhebber in hart en nieren, onderging in deze periode, een kolkende stroom van gevoelens. De ondergang van de natuur in zijn omgeving had een grote impact op hem. Die impact zag hij ook bij de andere bewoners van de Upper Hunter Valley. Tegelijkertijd was hij zich bewust van de ondergang van de natuur wereldwijd. De urgentie voor het schrijven van dit boek was nog groter gezien de verbondenheid van ons mensen met het leven op aarde.
Hoewel Albrecht hiermee een belangrijk boek heeft geschreven, met de natuur en de mensen op aarde in gedachten, realiseer ik mij dat veel mensen zich niet zo intens verbonden voelen met de natuur als Albrecht. Velen wonen in steden en zien dagelijks niet meer dan wat aangeharkte natuur. Misschien horen ze af en toe een merel, een kauwtje, wat mussen of een ekster. Wanneer wij geluk hebben zien wij een pad of egeltje in onze tuin, wat bijen op onze bloemen en een vlindertje dwarrelen. Zeker is dat men veel meer naar het beeldscherm van de smartphone kijkt dan naar de natuur. De urgentie natuur en leven op aarde is dan een ver van mijn bedshow. Ik reken mezelf daar ook toe.
De thema’s die Albrecht aansnijdt zijn vanwege het ver van mijn bed gehalte en een mogelijke apokalyps niet makkelijk verteerbaar maar daarom niet minder belangrijk. Op dit moment maart 2023, is er nog geen Nederlandse vertaling verschenen. Daarom heb ik een hopelijk toegankelijke samenvatting gemaakt voor de Nederlandse lezer die meer wil weten over hoe Albrecht een mogelijke toekomst voor de mensheid voorziet.
Welke emoties die de natuur oproept, beschrijft albrecht?
Om aan de buitenwereld duidelijk te maken wat ondergang van de natuur voor hem en iedereen betekent, ontwikkelde Albrecht een aantal nieuwe begrippen. Begrippen die de samenhang van menselijke emoties met de natuur en het leven op de aarde beschrijven. Gevoelens die uitdrukken hoe belangrijk de natuur voor alle levende wezens op aarde is.
Voor deze tot nu toe onuitgesproken onaangeboorde emoties gebruikt Albrecht woorden zoals solastalgia, endemophilia, terra furie, meteor-angst, mermerositeit, de ghedeist, eutierria, sombiophilia, som-biocentrisch, terranascia, terraphthora, symbioment, symbiont, holobiont, symbiosceen, eco agnosie en biocomunen.
Met het nauwkeurig beschrijven en delen van deze gevoelens hoopt Albrecht een bewustzijn te creëren dat de natuur het kwetsbare vlot is waarop de mensheid drijft en dat dit vlot noodzakelijk is voor het overleven van mensen. Een vlot moet stevig zijn wil het net zoals de Kon-Tiki van Thor Heyerdahl in 1948 van Peru de 6680 km over de oceaan naar Raroia(Frans Polynesië) kunnen varen. De mensen op het vlot moeten over zeil vaardigheden, kennis van de zeestromingen en over voldoende drinkwater en voedsel beschikken, elkaar vertrouwen en goed met elkaar samenwerken. Zo’n reis duurde immers 101 dagen. De natuur moet als het vlot van Heyerdahl, robuust zijn Mensen moeten over kennis van de natuur beschikken en rekening houden met de natuur om samen te overleven.
Albrecht hoopt dat het beschrijven van gevoelens die de aarde oproept, een aanzet vormen tot het ontwikkelen van een taal die een hulpmiddel vormt voor het onderzoeken van de plaats die de mens in het grote geheel van leven speelt, Dat laatste is een opdracht die mensen zich komende tijd moeten stellen, willen zij samen met de natuur verder leven. Leren rekening houden met andere levende wezens op de aarde is van het grootste belang, aldus Albrecht. Het doel van het onderzoek moet volgens Albrecht zijn, hoe te komen tot een samenleving waar mensen met de natuur een wederkerige verbinding aangaan. Een verbinding waarbij het scheppende en verzorgende vermogen van mensen uitgangspunt zal zijn voor hun relatie met het leven en de natuur. In zijn boek verwijst Albrecht naar de Aboriginal bevolking van Australië die dit continent inclusief Tasmanië al 50000 jaar bewonen, in harmonie met de natuur. Helaas is aan deze harmonie een einde aan gekomen door de kolonisatie van Australië. De wijze waarop de honderden Aboriginal volkeren zich vele duizenden jaren verbonden met de natuur dient echter te worden gevolgd vindt Albrecht.
Van het antropoceen naar het symbiosceen
Volgens Albrecht en vele aardwetenschappers, biologen en meteorologen verkeert de de aarde al enkele honderden jaren in het antropoceen. Antropos betekent mens(Grieks). Het is het tijdperk dat de mens een zo grote invloed heeft op de aarde, de natuur en het klimaat, dat aarde en klimaat daar blijvende veranderingen door ondergaan. Veranderingen die zo groot zijn dat deze over enkele tientallen miljoenen jaren door wetenschappers zoals geologen, vermits die er dan nog zijn, meetbaar zullen zijn en vermits
de invloed van de mens zich überhaupt kan meten met geologische tijdperken..
De relatie mens natuur is nu nog als een slecht huwelijk dat steeds minder leefbaar wordt. Een van de partners doet waar hij zin in heeft en misdraagt zich tegenover de ander. De ander geeft allerlei signalen dat het zo niet langer kan maar de ongelijkwaardige relatie zonder een enkele vorm van empathie blijft doorgaan. Daardoor raken beiden afgestompt, Een verandering waar de misdrager gaat rekening houden met de ander zit er door de ongelijkwaardigheid voorlopig niet in.
Het verhaal van mens en natuur is ook het verhaal van rijk en arm. Rijke landen worden rijker ten koste van arme landen. Het evenredig delen van rijkdom door rijken met armen en van rijke landen met arme landen, is naar analogie van een uitspraak van JC, (Dat is niet Johan Cruijff) voor rijken en rijke landen moeilijker, dan dat het een dromedaris zal lukken door het oog van een naald te kruipen. Toch zal die spreekwoordelijke dromedaris dat kunststukje moeten gaan flikken wil het vlot genaamd natuur waar mensen op drijven niet ten onder gaan.
De mensheid moet met de natuur gaan samenwerken in plaats van de natuur uitbuiten vindt Albrecht. Vanzelfsprekend dienen mensen in een circulaire samenleving met de natuur, ook met elkaar samen te werken zonder elkaar uit te buiten.
Dat samenwerken met elkaar is een moeilijk verhaal laat staan dat er met de natuur wordt samengewerkt. Niemand weet hoe en hoe snel. Klimaat- en aardwetenschappers vinden dat snelheid geboden is met terugdringen van de broeikasgassen die de aarde opwarmen. Tegelijkertijd spelen er energiebelangen en worden wereldwijd nog veel kolencentrales gebouwd die met hun uitstoot een bijdrage zullen leveren aan de opwarming van de aarde. Consensus over de vele andere te nemen maatregelen en in welk tempo, is ondanks klimaatakkoorden nog lang niet bereikt. Wanneer mensen echter naar de natuur en naar elkaar gaan luisteren,vindt Albrecht, zal het besef groeien dat je net als een plant of net als een dier niet meer hoeft te gebruiken dan je nodig hebt. Volgens Albrecht zal de mens dan het tijdperk van het symbiosceen binnengaan. Het tijdperk dat mens en natuur een echte wederkerige met elkaar zullen vormen. Welke filosofische basis gebruikt Albrecht om emotie te definiëren?
Glenn Albrecht, laat zich voor zijn filosofie over de gevoelens die de aarde en in het bijzonder de natuur oproept, inspireren door G.W.F. Hegel (1770-1831). Hegel is bekend om zijn systematische, organische filosofie. Albrechts proefschrift in de filosofie uit 1988, heeft als onderwerp het organicisme. Hier betoogt hij dat er in de westerse filosofie een traditie heeft bestaan die de nadruk legde op de organische structuur van het leven in het algemeen en het menselijke sociale leven in het bijzonder.
In dit verband verwijst Albrecht naar de de Gaia-hypothese van Lovelock. De Gaia hypothese stelt dat er sprake is van onderlinge verbondenheid van al het leven. Albrecht is het eens met de stelling dat organische eenheid en orde de hele biosfeer doordringen en dat de planeet organisch verenigd is. Het gaat hem echter te ver dat Gaia of de aarde een zelfregulerend superorganisme is, bezield door symbiose.
Met symbiose worden de wederzijds voordelige relaties tussen levensvormen bedoeld. De Egyptische plevier heeft het bijvoorbeeld op een akkoordje gegooid met de krokodil. Met gevaar voor eigen leven plukt hij etensresten en vuil weg tussen de tanden van de krokodil. De krokodil blijft geduldig met open bek zitten: in ruil daarvoor krijgt hij een schoon en gezond gebit.
De filosofie die Albrecht in zijn boek Earth Emotions beschrijft, heeft verwantschap met filosofen zoals Val Plumwood(1935-2008), Karen Warren(1947-2020) en Martha Nussbaum..
Plumwood zegt dat emotie ons helpt te reageren op de waarde en betekenis van de wereld om ons heen. Emoties zijn een noodzakelijk onderdeel van de menselijke ervaring om onze relatie met de natuur te begrijpen. Emoties zijn volgens Plumwood een krachtig middel om mensen te verbinden met de natuur en onze plaats in het leven te begrijpen.
Karen Warren stelt dat emoties ons helpen te voelen wat goed of fout is en om ons aan te zetten tot actie voor wat wij belangrijk vinden. Ten tweede bekritiseerde zij de scheiding die vaak wordt aangebracht tussen rede en emotie. Emoties zijn volgens Warren een bron van kennis en wijsheid die ons in staat stellen, onze verbondenheid met andere levende wezens te beseffen.
Martha Nussbaum een belangrijke hedendaagse filosoof denkt dat emoties tegelijkertijd gedachten zijn, die ons iets vertellen over onszelf en de wereld. Ze zegt dat emoties ook cognitief zijn, omdat ze gebaseerd zijn op bepaalde overtuigingen of percepties. Ze zegt verder dat emoties evaluatief zijn, omdat ze een bepaalde waarde toekennen aan dingen of personen die belangrijk zijn voor ons welzijn. Nussbaum stelt dat emoties een intrinsieke verbinding hebben met de natuur, aarde en levende wezens. Ze gelooft dat emoties ons helpen om onze relatie met de wereld te versterken en ons te helpen om meer empathisch te zijn voor anderen.
De biologische basis die Albrecht gebruikt om zijn aardse emoties te definiëren
Albrecht stelt dat er een verbinding is van alle organismen of levensvormen: het symbioment. Het symbioment evolueert al miljarden jaren samen met alle andere levensvormen. Overleven is niet denkbaar buiten het symbioment. Lynn Margulis zegt hierover:” De realiteit en herhaling van symbiose in evolutie suggereert dat we ons nog steeds in een invasieve, "parasitaire" fase bevinden en dat we moeten vertragen, delen en onszelf herenigen met andere wezens als we een evolutionaire levensduur willen bereiken”
Binnen het symbioment zijn talloze biocomunen. Biocomunen zijn grotendeels onzichtbare netwerken die zelf een organisch geheel vormen en samengesteld zijn uit verschillende levensvormen.,
Een plant of een boom is een levensvorm die het leven deelt met; en dankt aan andere levensvormen, levensvormen die wederkerig het leven van de boom als geheel, de bladeren de takken de stam en de wortels, mogelijk maken. Wanneer wij bladeren en wortels onder een microscoop bekijken, dan zien wij dat ze over een doorlaatbare huid beschikken. Binnen die doorlaatbaarheid bevinden zich niet alleen gassen, huidmondjes en poriën; er is een stroom van bacteriën, virussen en schimmels die allemaal een vitale rol spelen in het bestaan van de boom. Deze kleinere levensvormen of organismen noemen wij symbionten. Symbionten omdat zij deelnemen aan een samenlevingsvorm met een organisme van een verschillende soort in dit geval de boom. Bacteriën, schimmels, virussen en de boom danken het leven en bestaan aan het levende netwerk van samenwerking dat zij vormen. Dit is meer dan een "verstrengeling van verschillende onafhankelijke wezens; het is het delen van een gemeenschappelijk bezit, genaamd leven.
Wanneer wij mensen sterven, betekent het verlies van ons leven ook het uitsterven van biljoenen met ons mee levende bacteriën en schimmels.
Daar wij mensen deel uitmaken van een groter levend netwerk dat weer deel uitmaakt van andere levend netwerk, zullen wij in de toekomst bij onze manier van communiceren, leven, produceren, scheppen, verbinden, uitwisselen, onze levensloop, verdediging, delen en teruggeven rekening moeten houden met de aard en het voortbestaan van de netwerken waar wij een levend onderdeel van zijn.
Voor de mens is het symbiontische microbioom van de darm, huid en mond van groot belang. Met schat het aantal microben in en op ons lichaam op 40 biljoen. Het effect van bacteriën op het darmepitheel kan direct door de hersenen waargenomen worden en de bacteriën beïnvloeden de rest van het lichaam doordat de darm vitaminen maar ook hormonen produceert. Hoewel dit nog lang niet voldoende onderzocht is zijn er aanwijzingen dat de samenstelling van de darmbacteriën een verband heeft met depressie en zelfs autisme
In de natuur komen gastheer-symbiont-relaties veel voor, denk aan koraalpoliepen met hun zoöxanthellen (symbiontische algen die fotosynthetiseren en voeding leveren aan de poliep), aan bladluizen met symbiontische bacteriën die de stikstofvoorziening van de bladluis ondersteunen en aan arbusculaire mycorrhiza-schimmels die de fosfaat voorziening van planten verzorgen.
Een bijzondere vorm van symbiose vond plaats bij het ontstaan van de Eukaryota. Een intracellulaire alpha proteobacterie ontwikkelde zich tot mitochondrion en een cyanobacterie werd chloroplast. Deze twee endosymbioses van ongeveer 1,8 miljard jaar geleden betekenden een radicale wending in de evolutie van het leven. Emoties die de natuur oproept
Volgens Albrecht zijn emoties primaire oerkrachten die levende wezens en dus ook ons mensen tot actie aanzetten. Het woord 'emotie' is afgeleid van het Latijnse emovere: storen. Emovere is weer afgeleid van movere: bewegen. Albrecht ziet een verband tussen emoties of gevoelens die de aarde oproept en psychische en lichamelijke gezondheid, Enkele van die door Albrecht en anderen beschreven aardse emoties worden nu beschreven. Het voert te ver alle emoties der aarde die Albrecht noemt te beschrijven; daarvoor verwijs ik naar zijn boek.
Kijkend naar het universum kunnen wij volgens Albrecht twee belangrijke emoties onderscheiden: terranascia en terraphthora. Beide emoties zijn in al het leven aanwezig. Terranascia
Geen alternatieve tekst opgegeven voor deze afbeelding De emotie die ons laat beseffen dat het universum en de aarde een scheppende en zorgende kracht heeft, noemt Albrecht, terranascia. Ons zonnestelsel en daarin onze planeet aarde met zijn prachtige natuur waar mensen deel van zijn, is ongeveer vijf miljard jaar geleden gevormd door krachten van het universum. Wij weten, doordat wij verder dan ooit het universum kunnen inkijken, dat het universum voortdurend nieuwe zonnestelsels creëert. De zon zorgt met zijn elektromagnetische stralen voor de energie voor het leven op de aarde.
Een van die kenmerkende dingen van het leven is een zich herhalend proces van scheppen van leven en zorgen voor een volgend leven. In het voorjaar zie je knoppen aan de bomen die tot groene bladeren groeien en in het najaar zie je de bladeren verkleuren, hun veerkracht verliezen en door de wind van de bomen geblazen worden. Op de grond vergaan ze en worden weer door de aarde en de ondergrondse schimmels opgenomen als voedsel voor de bomen. Zo draait de cirkel van het leven sinds mensenheugenis en al vele miljoenen jaren voor het ontstaan van de mensen. Een van de zorgende krachten van terranascia is symbiose. Bomen in een bos zijn door schimmeldraden met elkaar verbonden en afhankelijk. Bomen wisselen met de schimmels voeding uit. Via de schimmeldraden zijn bomen geïnformeerd over elkaars gezondheid en
kunnen andere bomen voorzien van nutriënten die zij tekort komen. Een dergelijke samenwerking tussen meerdere organismen bevordert het leven van alle organismen.
Het planten- en dierenrijk en wij mensen delen deze scheppende en zorgende kracht van het universum. Denk aan voortplanting en het zogen van onze zuigelingen. De aarde zelf beschermt ons tegelijkertijd met zijn atmosfeer tegen de vernietigende krachten die de elektromagnetische stralen van de zon tegelijkertijd bezitten. Het besef dat wij mensen deze verzorgend scheppende invloed op het leven in ons hebben moeten wij koesteren, verzorgen, aanmoedigen en de vrije hand geven in onze relaties met anderen en alle andere levende wezens, vindt Albrecht
Terraphthora
Kijkend naar het universum, is er het besef dat het universum naast een scheppende kracht een vernietigende kracht heeft: terraphthora. Kijk naar de röntgen-, gamma- en ultraviolette stralen van de zon. Kijk naar de vernietigende kracht van de asteroïde die miljoenen jaren geleden een einde maakte aan alle dinosauriërs op aarde. Deze vernietigende kracht schuilt ook in het leven zelf. Denk aan ziektes die het leven beëindigen. Denk aan de wolven die de schapen op de Veluwe verscheuren. Denk aan de Amerikaanse president die opdracht gaf tot het gooien van 2 atoombommen op Hiroshima en Nagasaki. Denk ook aan ons Europeanen die drie keer zoveel Aardse hulpbronnen verbruiken dan Afrikanen en vele keren meer dan Afrikanen, het leven op aarde vergiftigen met plastic en allerlei chemische producten.
Terraphthora: Het besef dat wij mensen het leven kunnen vernietigen is een emotie die wij het liefste willen ontkennen,Wanneer het begin maart veel kouder is dan de verwachting is hoor je mensen zeggen: “Het valt wel mee met de opwarming van de aarde”. Mensen die het thema teloorgang van het klimaat aansnijden, worden versleten voor klimaat gekkies of klimaat drammers. Terraphthora is een angstaanjagende kracht met bijbehorende angst. Het liefste stoppen wij deze angst en dit besef van ons vernietigend vermogen diep in een la.
Endemophilia
Endemophilia(endemia (Grieks voor woning) endemos (afkomstig uit de demos, of mensen) en philia (liefde) is liefde van mensen voor de lokale en regionale kenmerken van een plaats.
Het maakt uit waar je geboren bent en het is nog belangrijker of je in een omgeving geboren wordt waar je in direct contact staat met de natuur. Natuurlijk zal de een daar veel gevoeliger voor zijn dan de ander maar je ontwikkelt gehechtheid en liefde voor de eigenheid van plaats. Je ontwikkelt een gehechtheid wanneer je van jongs af aan werkt op het land. Je spit in de warmte van de zon, de streling en het zingen van de wind, wind en regen fris en koud op je huid, in de aarde. Je ruikt de aarde en zorgt voor de aarde door bemesting. Na het zaaien zie je bloemen, groente en andere planten groeien terwijl je de natuur ruikt, voelt en hoort. Je voelt een diepe verbinding met het leven en de natuur om je heen. Die verbinding is ook een troost in tijden van zorg, verdriet en angst. Je ervaart het leven. Je komt woorden tekort om dat gevoel van verbondenheid te beschrijven. Ik hoor hier de warme stem van Alexandra de Duitse chansonniere in 1968 over “Mein Freund der Baum”. die de troost die natuur geeft uitdrukt. Sombiophilia
sombiophilia,is de liefde voor samenleven. Ons lichaam is de thuisbasis is van biljoenen bacteriën en schimmels, Daardoor kun je er van uitgaan dat co-evolutie tussen het microbioom en het menselijk lichaam in ons zit als een soort "onbewuste", instinctieve kennis. Onze voedselvoorkeuren kunnen bijvoorbeeld zowel een voertuig voor voeding zijn als een keuze voor probiotische darm hulp. We eten om onze goede bacteriën te voeden. Je bent wat je bacteriën eten, zelfs tot op het niveau van stemmingen en emoties. Zodra het verhaal van onze symbiont-interconnecties beter wordt begrepen, zullen mensen een nieuwe kennisbasis hebben waarop ze hun waarden en hun acties kunnen bouwen. Om de gezondheid te maximaliseren en de symbiogenese gaande te houden (naast eenvoudige evolutie door natuurlijke selectie), zal sombiophilia het resultaat zijn van nieuwe kennis.
'tierraphilia', of de liefde voor de aarde, is een logische uitbreiding van sombiophilia. Eutierria
Wanneer ik de eerste merel in het voorjaar hoor fluiten of wanneer ik door een warme voorjaarsnacht vol aardse en plantengeuren loop is er is een gevoel van diepe verbondenheid met het mooie raadselachtige leven. Eenzelfde verbondenheid die wij voelen met onze geliefden en de plaats waar onze geliefden wonen.
het is een positief gevoel van eenheid van het zelf met de aarde en haar levenskrachten, Een diep gevoel van vrede, verlangen en verbondenheid vult mijn bewustzijn. Eutierria is afgeleid van eu wat goed betekent, tierra voor de aarde, eutierria: "een goed aards gevoel"
De Ghedeist
Met het neologisme "ghedeist" bedoelt Albrecht een positief gevoel en bewustzijn over de eenheid en samenhang van wij mensen met andere levensvormen. Een samenhang die wordt ondersteund door de wetenschap, dat vele levensvormen inderdaad met elkaar communiceren en met elkaar verbonden zijn door het delen van levenskracht.
Het is een gevoel van intense affiniteit en gevoel van empathie voor andere wezens die allemaal een gezamenlijk leven delen. Het is een gevoel van diepe verbondenheid met het grootse project dat we leven noemen. Psychoterratica
Het verband dat er is tussen psychische gezondheid en emoties die de aarde oproept, noemt Albrecht psychoterratica. Er zijn positieve en negatieve psychoterratica.
Een voorbeeld van positieve psychoterratica kan zijn: “een tijd zwemmen in een rustig meer; genoeg tijd om alles te vergeten behalve het gevoel van water om je lichaam en het kabbelende, gespierde plezier van een harde trap en het trekken van je armen”(Albrecht).
Een voorbeeld van negatieve psychoterratica kan zijn het wandelen aan een strand en tijdens de wandeling plastic en olieresten tegenkomen. Somaterratica
Het verband tussen de toestand van de natuur en de lichamelijke gezondheid noemt Albrecht somaterratica. De negatieve invloed van fijnstof op de gezondheid van de menselijke luchtwegen is een voorbeeld van somaterratica.
Een ander positief voorbeeld van somaterratica is: dat er aangetoond is dat vijf minuten natuur
onmiddellijk lichamelijk welzijn brengt. Kramer CK, Mehmood S, Suen RS(2019 vonden bij een meta-analyse dat de totale sterfte bij hondeneigenaars 24% lager was, en de sterfte door hart- en vaatziekten zelfs 31% lager. Volgens de onderzoekers zijn hondeneigenaars fysiek actiever door de dagelijkse wandeling met de hond. Elke dag buiten bewegen in contact met een huisdier kan een bescherming bieden tegen hart- en vaatziekten.
Albrecht beschrijft uitgebreid de vele negatieve psychoterratische gevoelen die wij mensen tegenwoordig kunnen ervaren wanneer wij geconfronteerd worden met het het kappen van bossen, de vervuiling van de zeeën en het verlies van de natuur doordat alles vol huizen en fabrieken wordt gebouwd.
Hij heeft het echter ook over het niet meer kunnen voelen van de natuur. Als voorbeeld noemt hij dat mensen tegenwoordig meer naar het beeldscherm van hun mobiel kijken dan naar de natuur om hen heen. Hij noemt een passage uit “The Peregrine” een boek van J.A. Baker.
“Omstreeks drie uur liep een man langs de zeewering, wapperend met kaarten. Vijfduizend bonte strandlopers vlogen laag landinwaarts, zes meter boven zijn hoofd. Hij zag ze niet. Ze lieten een waterval van schaduw over zijn onverschillige gezicht vallen. "Ze regenden landinwaarts weg, als een horde kevers glinsterend van gouden chitine.” Solastalgia
Albrecht heeft het gevoel proberen te omschrijven welke negatieve emoties bewoners van Upper Hunter Valley ondergaan, bij het getuige zijn van de verwoesting van hun leefomgeving. Een omgeving waarmee zij zich op vele manieren diep verbonden voelen. Het positieve gevoel wat zij over hun thuis hun omgeving hadden is verdwenen. Wat rest is een machteloos voelen en hunkeren naar dat positieve gevoel, die troost die ooit voortkwam uit hun relatie met de schoonheid van hun omgeving hun thuis.
Albrecht noemt dat gevoel solastalgia: Het woord "troost" is afgeleid van het Latijnse werkwoord solari (zelfstandig naamwoord solacium of solatium), met betekenissen die verband houden met het verlichten van leed, en tegelijkertijd het geven van kracht bij verontrustende gebeurtenissen. De bewoners van Upper Hunter ontleenden voor de verwoesting van hun vallei troost en kracht aan de schoonheid van hun omgeving waarmee ze opgroeiden. Nu zijn ze nog steeds in hun omgeving maar missen het thuisgevoel.
Zij ondergaan een pijn, angst, verlatenheid (desolare, isolatie) veroorzaakt doordat hun zij de staat van hun geliefde thuis en territorium, waarmee zij zich verbonden voelden, verwoest zien worden. Een geliefde omgeving die geen troost meer kan bieden. Het is het voortdurend ervaren van negatieve veranderingen in het milieu. Het is de heimwee (algia of lijden) die je hebt terwijl je nog thuis bent, wetende dat dit thuis waarmee je een diepe verbondenheid voelt, voorgoed verdwijnt.
Het spreekt vanzelf dat omstandigheden zoals droogte, brand en overstromingen ook solastalgia kunnen veroorzaken, net als oorlog, terrorisme mijnbouw (zie Groningen), snelle institutionele veranderingen en gentrificatie van oudere delen van steden. Meteor-angst
Meteor-angst is angst verbonden aan meteorologische verschijnselen zoals extreem weer. Meteor-angst is de angst en bezorgdheid an mensen over de voorspelling van ernstige weersomstandigheden zoals hevige regenval of lange droogte met extreem hoge temperaturen In een tijdperk van door klimaatverandering versterkte meteorologische extremen, zal deze vorm van eco-angst waarschijnlijk breder worden gevoeld. Degenen die in overstromingsgevoelige gebieden wonen, of dicht bij de zee op klif toppen, hebben meteorologische angst zodra er ernstige stormwaarschuwingen worden gegeven door meteorologische instanties. Een sterke wind op een warme dag stimuleert brand angst. Mensen die in een bebost gebied wonen weten dat extreme hitte en een sterke wind kunnen kunnen leiden tot grote niet te blussen bosbranden. Dit soort angsten kunnen naar abnormale hoogten gestuwd worden. Mensen in risicovolle zones wonen, raken in dit soort omstandigheden gekluisterd aan het scherm van het weerkanaal of de smartphone, en de herhaling van dezelfde voorspelling en waarschuwingen vergroot hun angst alleen maar. Ecoangst
Ecoangst is angst die verband houdt met een veranderende en onzekere omgeving en en een eco-apocalyptische toekomst. Met name mensen zoals actieve klimaatwetenschappers en degenen die volledig op de hoogte zijn van van negatieve trends in de biosfeer is ecoangst een last die op de schouders die wordt gedragen op dagelijkse basis. Mermerositeit
Zich niet meer hechten aan de natuur om je heen. Ook niet wanneer je ervaart dat de natuur zich aan het herstellen is en lijkt terug te keren naar een toestand zoals die waar je vertrouwd mee was. In plaats daarvan is er een chronische staat van bezorgdheid of angst over de mogelijke nog grotere teloorgang van de natuur. Een angst dat de natuur vervangen wordt door industrie of stedelijke bebouwing. Je bent letterlijk van streek.
Mermerositeit komt voor bij mensen die regelmatig informatie ontvangen over de omvang van klimaatverandering en de verwachte gevolgen ervan, Topo-aversie
holle weg : Chemin creux du coté de La Meauffe, 20 juli 2014, Romain Breget
Topo-aversie is het gevoel dat je niet terug wilt naar een plek in de natuur waar je van weet dat deze onherroepelijk ten kwade is veranderd. In het dorp van mijn jeugd waren enkele prachtige holle wegen. Een holle weg moet je zien als een niet bestraat breed pad dat door de natuur en de mensen in de loop van honderden jaren misschien wel duizenden jaren, zo diep is uitgesleten dat je aan beide kanten tegen een steile met groen begroeide wand kijkt die je als het ware omarmd.
Een van deze holle wegen lag op een steenworp afstand van onze thuis. Als kind was ik er dagelijks te vinden. Ik herinner mij dat je in het voorjaar de aarde bomen en planten kon ruiken en het ruisen van de wind die door te takken van de bomen streek. Een sprookjesachtige plaats waar mijn kinderfantasie elfen en dwergen vermoedde. Ik ben er nog één keer geweest. Tegenwoordig is deze holle weg vervangen door een straat met woningen aan beide kanten. Niets is er meer over van mijn kinderparadijs. Terra furie
Terra furie is woede bij degenen die de zelfdestructieve neigingen in industrieel-technologische samenleving zien, maar zich niet in staat voelen dit om te buigen. Terra furie is woede die voortkomt uit het niet kunnen beschermen van de aarde tegen degenen die het bevel voeren over de vernietiging van de aarde.
J. A. Baker schreef in 1971 in een kort essay, "On the Essex Coast".
Tijdens een wandeling langs de kust kwam Baker een dode, met olie doordrenkte duiker (watervogel) tegen.
"Ik maal maar door over de duiker, in een te grote woede om iets duidelijk te zien of te horen. Na een dag van rust, heb ik de onuitwisbare afdruk van de mens weer gezien, heb ik weer de ondraaglijke stank van geld geroken. Een gele kwikstaart flitst voor me uit, een schitterende fakkel die opvlamt in de zon. Dat lijkt in ieder geval nog schoon, nog onaangetast. Maar wie kan weten welke verraderlijke chemische gruwel er onder die briljante veren aan het werk is?" Ecoagnosie
Agnosie staat voor onwetendheid.Wanneer je geen kennis hebt over hoe de natuur vroeger was voordat achteruitgang plaatsvond, bestaat er een kans dat je de huidige staat van de natuur als normaal beschouwt. Er bestaat daardoor ook een kans dat je minder kennis van de natuur hebt dan de vorige generatie. Een mogelijk gevolg hiervan is, dat de huidige generatie niet in staat is om te reageren op de enorme risico's die worden gevormd door ecosystemische noodtoestamdem en klimaatverandering. Het gevaarlijkste aan ecoagnosie is dat degenen die eraan lijden geen idee hebben dat ze er last van hebben. Het Symbiosceen
Albrecht ziet het symbiosceen als toekomstig tijdperk waarbij een samenwerking tussen alle organismen inclusief wij mensen centraal staat. Deze samenwerking beschouwt hij als datgene wat leven doet leven. Je zou kunnen zeggen dat dit symbiosceen is te beschouwen als een utopie zoals het politeia van Plato. Dit daar mensen eerder de natuur afbreken dan dat zij er mee samenwerken Albrecht zegt hierover dat er steeds meer wetenschappelijk bewijs is dat al het leven op de aarde met elkaar samenwerkt. Een samenwerking die tot stand gekomen is in een miljarden jaren gegroeide ontwikkeling van prokaryote naar eukaryote cellen naar bacteriën, schimmels planten, dieren waar wij homo sapiens op de tijdschaal van het leven op aarde gemeten slechts 0,0002 miljard jaar deel van uitmaken. Albrecht verwacht dat die samenwerking ondanks het huidige gedrag van mensen uiteindelijk onvermijdelijk is. Als bewijs voor zijn stelling dat levensvormen leven door hun samenwerking verwijst hij naar natuur onderzoekers en biologen die al geruime weten dat organismes in de natuur met elkaar verbonden zijn.
De Duitse botanicus Albert Frank stelde in 1877 vast dat bomen een wederzijdse relatie hebben met algen en schimmels in korstmossen. Hij bedacht de term "mycorrhiza" om de onderlinge verbindingen tussen bomen en schimmels te beschrijven. De mycorrhiza verlengt het wortelsysteem van de plant door er een functionerend onderdeel van te worden. De uiterste punt van de mycorrhiza, structuren worden hyfen of schimmeldraden genoemd. De schimmeldraden zijn microscopisch dun met een doorsnee van 2 tot 100 micrometer, en vormen een netwerk dat mycelium genoemd.wordt. De schimmeldraden van het mycelium kunnen een oppervlakte van vele hectaren bestrijken.Door middel van het schimmelnetwerk of mycelium staan bomen in bossen met elkaar in contact. Ze kunnen door middel van dit schimmelnetwerk actief stoffen en informatie uitwisselen. Dit heet het zogenaamde: Wood Wide Web. In tijden van droogte kan een schimmel de boomwortel beschermen tegen uitdroging. De schimmeldraden van het mycelium onttrekken mineralen zoals fosfor aan dood materiaal van bladeren voor de bomen. De bomen staan in ruil daarvoor glucose aan de schimmel af.
Tegenwoordig weten wij dat de mycorrhiza's de plant tegen ziekteverwekkers en gifstoffen beschermen. De mycoloog Heinrich Anton de Barry noemde de wederzijdse verbinding en afhankelijkheid: tussen bomen en schimmels 'symbiose, Vandaar het symbiosceen.
Vermoedt wordt dat planten,struiken en bomen ook communiceren door geuren. Een van de vermoedens is wanneer bladeren worden aangevreten door bijvoorbeeld kevers dat de boom een soort stof afscheid die het voor de kever onaangenaam maakt te eten. Niet alleen zorgt de boom er voor dat alle bladeren ongenietbaar worden voor de kever maar de boom schijnt ook een soort geur om zich heen te verspreiden die door andere bomen gesignaleerd worden zodat ook zij zich verweren tegen de kevers. Veel is hier nog over onnbekend. Voorwaarden voor het symbiosceen
Albrecht somt een aantal voorwaarden op waar wij mensen aan dienen te voldoen indien wij volwaardig aan het symbiosceen willen deelnemen.
Onze producten dienen allemaal volledig goedaardig, recycleerbaar en biologische afbreekbaa te zijn
.
Producten goedaardig, recycleerbaar en biologisch afbreekbaar maken. Het kan waar een wil is een weg zie De Donut Economie van Kate Raworth(2017) Gezien de huidige economie gericht op groei en vooral winstgevendheid is het weer de weg van de dromedaris die door het oog van de naald gaat kruipen. Bijvoorbeeld De tegenwoordige economie is zodanig ingericht dat producten bestaan uit meerdere gepatenteerde fabricaten. Het schijnt dat een auto uit dertigduizend onderdelen bestaat. Onderdelen die door verschillende fabrikanten geproduceerd zijn. Dat maakt het ingewikkeld een product als een auto opnieuw te gebruiken en te bewerken. Ingewikkeld maar niet onmogelijk. Tenslotte hebben wij die auto zoals hij nu is ook moeten ontwerpen en bouwen. Opnieuw waar een wil is is een weg.
Daarbij komt dat er een toenemende schaarste is aan grondstoffen. De wal zal uiteindelijk het schip keren. De industrie, de aandeelhouders en miljardairs zullen vrijgevig moeten zijn. Nu hebben mensen over het algemeen een hekel aan moeten. Het zal daarom uiteindelijk niet de politiek zijn of een organisatie zoals de EU die zal bewerkstelligen dat mensen producten circulair, goedaardig en biologisch afbreekbaar zullen gaan maken maar natuurwetten zoals schaarste van grondstoffen, voedsel en schaarste aan een leefbaar klimaat. Energie voor productie, warmte en vervoer dient veilig, schoon, hernieuwbaar te zijn en sociaal rechtvaardig verdeeld te worden. Volledige en harmonieuze integratie van menselijke systemen met biogeochemische systemen op alle schaalniveaus. Gebruik van de hernieuwbare bronnen van plaats en bioregio; voor alle soorten, groot en klein, waarvan de levensbelangen en bio comunale eigenschappen begrepen en gerespecteerd worden Bewijs van homeostase of heterostasis waar stabiliteit wordt gehandhaafd en waar conflict wordt erkend als onderdeel van grootschalige samenwerking Bescherming van symbiotische banden tussen en binnen soorten op alle schaalniveaus; En herstel van symbiotische banden waar ze in het antropoceen zijn verbroken Soliphilia
Soliphilia is een positieve reactie in de vorm van betrokkenheid van de gemeenschap bij het aanpakken van zowel de oorzaak van het probleem als het herstel van milieuschade. Door de impact van milieuschade niet langer als strikt persoonlijk te zien maar als een gemeenschappelijk probleem met andere mensen, is er sprake van empowerment. Het is niet langer een kwestie die "het slachtoffer de schuld geeft" of een kwestie waarbij de slachtoffers zichzelf de schuld geven. De negatieve emotie zoals solastalgia kan nu dienen als basis voor soliphilia. Solastalgia kan gezien worden als een emotie die kan worden teruggedraaid en verlicht. Solastalgia opgelegd door machtige regerings- en bedrijfs krachten, kan worden weerstaan door diezelfde krachten te confronteren met soliphilia. Soliphilia is de liefde voor alle banden die wij met plaats hebben. Soliphilia is ook de bereidheid om de politieke verantwoordelijkheid te aanvaarden voor het beschermen en behouden. Het concept vindt zijn oorsprong in het Franse solidaire (onderling afhankelijk) en het Latijnse solidus (vast of geheel), en de liefde voor medeburgers en buren, verwoord door het Griekse philia. Soliphilia komt tot uiting in de onderling afhankelijke solidariteit en de heelheid of eenheid die nodig is tussen mensen, om de vervreemding en machteloosheid te overwinnen die aanwezig zijn in de hedendaagse politieke besluitvorming.maken over de symbioment. Soliphilia is politieke betrokkenheid bij het redden van geliefde plaatsen, van micro, lokaal tot mondiaal en de solidariteit die nodig is tussen mensen om gezond en sterk te houden wat we allemaal gemeen hebben. sombiocentrisch
Groente in plastic schalen
Rekening houden met de totaliteit van levensbelangen in de biosfeer op alle schalen bij het nemen van beslissingen over menselijke behoeften.
Sombiocentresch wat een mooi begrip. Ja zo moeten wij mensen verder. Hopelijk zijn wij nog op tijd om al het goede en mooie wat van onze biosfeer over is te houden.
Vandaag sprak ik toevallig met Corrien over de mensen die ooit voor het eerst plastic maakten. Van plastic weten wij dat het niet vergaat wanneer het in de natuur terechtkomt. Die wetenschap was al vrij vroeg bekend. Er is daarna een ontwikkeling in de verpakkingsindustrie op gang gekomen die zijn weerga niet kent. In de supermarkten zijn talloze producten verpakt in plastic. Geen alternatieve tekst opgegeven voor deze afbeelding
Niet alleen de verpakkingsindustrie maakt gebruikt van plastic er is ook een enorme kunstofindustrie ontstaan. Denk aan de kledingindustrie. Een auto bestaat voor een groot deel uit kunststof. onze houten kozijnen en deuren zijn vervangen door kunststof deuren. Onze computers bestaan voor een groot deel uit kunststof materialen.
Al die plastic en kunststof materialen breken niet af wanneer ze in de natuur terechtkomen.
De oceanen en de natuur om ons heen zijn op dit moment vergeven van kunststof en plastic. Onze honing door bijen gemaakt, zit niet alleen verpakt in een handige plastic knijpflacon. Het plastic zit ook in de honing.
Inmiddels proberen wij plastic weer uit de oceanen en rivieren te vissen en kunnen wij de alleen al in Nederland jaarlijkse anderhalf miljard plastic flessen en tweeënhalf miljard blikjes inleveren voor statiegeld maar dat is sinds kort en niets vergeleken met de vele tientallen jaren dat het weggegooid werd en een groot deel in de natuur is beland.
Hier rijst de vraag. Hadden wij dit niet kunnen voorspellen vanaf het moment dat wij deze materialen hebben omarmd. Misschien wist de uitvinder dit zelfs al en later zeker de industrie. Zo blind en onwetend zijn ontwerpers, ingenieurs, producenten, de voedselindustrie en industriëlen toch niet geweest? En wij consumenten? Ja, ik beken mijn container met plastic afval zit na 2 weken ook vol. En ik moet veel beter weten en handelen want ik maakte nog mee dat er glas werd gebruikt en papieren zakken.
Discussie
Na het lezen van Earth Emotions van Albrecht, besef ik dat ik lang niet zo’n grote natuurliefhebber ben dan hij. Zelf neem ik niet waar dat de natuur naar de gallemiezen gaat. Daarvoor heb ik te weinig verstand van planten, dieren en biodiversiteit. Tegelijkertijd hoor- en lees ik al vele jaren, vanaf het rapport van de Club van Rome tot aan het boek van Albrecht, dat wij mensen bezig zijn onze eigen ondergang te bewerkstelligen. Ik ben niet doof en blind voor de IPCC rapporten, aard- en klimaatwetenschappers die er al jaren op wijzen dat de mensheid anders moet omgaan met de aarde en de natuur. Niet altijd sta ik daarbij stil. Te druk met de dagelijkse tredmolen en het nieuws van de dag. Het zijn voor mij grotere vanzelfsprekendheden.
De aarde die het leven en mijn leven mogelijk maakt is heel groot en complex. Wij mensen maken deel uit van het wereldwijde web van leven. Zo’n liefdespartner moet je niet verwaarlozen en kun je nooit overheersen. Ik moet toegeven dat de aarde ondanks mijn gelees van rapporten onvoldoende mijn aandacht heeft gehad. Ik ben een van die boomers, waar Albrecht het over heeft, die geconsumeerd en geconsumeerd heeft en dacht dat het altijd een ietsje meer kon zijn.
Ik behoor echter niet tot dwazen zoals Bezos en Musk die denken dat zij de Aarde kunnen verlaten en inruilen voor een andere planeet. In ons zonnestelsel bevindt zich geen leefbare planeet. In het universum kennen wij geen enkele planeet zoals de Aarde. Stel dat wij met onze radiotelescopen en infrarood telescopen zoals de ruimtetelescoop James Webb, ooit een tweede Aarde op vele lichtjaren afstand, ontdekken dan zullen wij met de huidige raket snelheden duizenden zo niet miljoenen jaren moeten reizen. Einstein stelde dat er geen grotere snelheid is dan het licht. Tegelijkertijd weten wij dat er onnoemelijk grote hoeveelheden energie nodig zijn om met een ruimtevaartuig de snelheid van het licht ook maar een beetje te benaderen. Laten wij deze ark van Noach vergeten en bedenken dat wanneer een dergelijke super ruimte sneller dan het licht ark ooit gebouwd mocht worden, het heel goed mogelijk kan zijn, dat deze tweede Aarde, na miljoenen lichtjaren, niet meer bestaat wanneer wij daar aankomen; en of tegen die tijd onze eigen Aarde nog bestaat?
De aarde en de natuur is de habitat waar wij mensen deel van uitmaken. Het is onze ark van Noach. Doordat wij mensen steeds meer aan de weet komen over het leven dienen wij tegelijkertijd te beseffen dat het web van leven veel complexer is dan wij in de komende honderden jaren aan de weet zullen komen.
Dat er een einde komt aan de natuur door het toedoen van wij mensen is dan ook zelfoverschatting. Wij zijn immers een piepklein onderdeel van het web van leven en tegelijkertijd een piep piepjonge levensvorm; nog geen baby in de leeftijd en ontwikkeling van het leven op aarde. Op de aarde zijn in de miljarden jaren dat er leven is, al veel organismes uitgestorven. Ook wij mensen zullen uitsterven maar het web van leven gaat verder tot de zon in een rode reus verandert.
Kijkend naar hoe wij mensen met elkaar en met de natuur omgaan ben ik het met Albrecht eens dat het de moeite waard is toe te werken naar het symbiosceen dan is het vertoeven op aarde als een volwaardig in de natuur passend organisme hopelijk net zoals de dino’s nog miljoenen jaren het hoogst haalbare ideaal. Albrecht schetst een globaal raamwerk hoe de mensheid het symbiosceen kan vormgeven. Tegen de tijd dat de mensheid een start gaat maken met het creëren van het symbiosceen zal de aarde bevolkt zijn door meer dan 9 miljard mensen. Er zullen ongetwijfeld gewapende en andere conflicten aan voorafgaan want niet iedereen is op slag vrijgevig en besluit met veel minder genoegen te nemen. De aarde zal de mensheid een uitweg bieden en waarschijnlijk zullen mensen die uitweg vrijwillig accepteren. Daarna begint het ingewikkelde proces van wederkerig met elkaar en met de natuur samenleven Literatuur:
Albrecht,Glenn, A. (2019) Earth Emotions: New Words for a New World. Cornell University Press. Kramer CK, Mehmood S, Suen RS. Dog Ownership and Survival: A Systematic Review and Meta-Analysis. Circ Cardiovasc Qual Outcomes. 2019 Oct;12(10) Raworth, Kate, Doughnut Economics, Seven Ways to Think Like a 21-st Century Economist. Random houseBusiness Books, London, (2017) Fotos:
foto huidmondjes zilverberk Animatie van de zon die in een rode reus verandert het wood wide web of hoe bomen stiekum met elkaar communiceren In de natuur gaat niets verloren Natuur inclusief bouwen De Kemmer Oirschot Video’s:
Mein Freund der Baum 1968 Alexandra So trinkt, kommuniziert und fühlt ein Baum Unsere Wälder (1/3): Die Sprache der Bäume | Ganze Folge Terra X Der Streit um die Braunkohle: Quarks und Co Websites
Ik maakte voor het eerst kennis met de filosofie van Glenn Albrecht door het VPRO programma Tegenlicht van zaterdag 19 november, maandag 21 november:
Welkom in het symbiosceen
en
Zo kunnen wij leven in het symbiosceen. wandel met de hond en je leeft langer. Haben Pflanzen ein Bewusstsein? Mit dem Abriss des Immerather Doms verschwand ein steinernes Symbol für den Verlust der Heimat. Braunkohle: wikipedia Kringloop bewustzijn De relatie darm microbioom en depressie Waarom onze helpers de bacteriën verdwijnen Hambacher Forst: Gerettet, um zu sterben?