psychose en ptss
- Gegevens
- Hoofdcategorie: ziektebeeld
- Gemaakt op donderdag 03 maart 2011 08:57
- Laatst bijgewerkt op zaterdag 22 oktober 2016 18:09
- Gepubliceerd op donderdag 03 maart 2011 08:57
- Hits: 10517
Bij 87 patiënten met schizofrenie als hoofddiagnose en die allen minstens 1 traumatisch life event rapporteerden werden bij 15 van hen naast schizofrenie ook een volledige Posttraumatische stress stoornis posttraumatische stress stoornis:
Een langdurige ernstige aandoening van van het proces: voelen, waarnemen, ideeënvorming, informatie opnemen, herinneren, problemen oplossen, leren en beslissen, die ontstaan is na spanning die samenging met een fysieke of gevoelde bedreiging en/of verwonding. Het meest bekende kenmerk van deze aandoening is de hardnekkige herbeleving van de bedreiging of daadwerkelijke verwonding die samenviel met de emotionele bedreiging of verwonding. De aandoening kan dusdanig ernstig zijn dat er sprake kan zijn van langdurige invalidering. waargenomen. (Fan X, Henderson D.C, Nguyen DD, Cather C, Freudenreich O, Evins AE, Borba CP, Goff D.C. 2008).
Sommige patiënten met schizofrenie lijken bevreesd om na een psychose het leven van alledag weer op te nemen. Zij zijn uitermate bang om te veel hooi op de vork te nemen en een psychotische terugval door te maken. Vooral opname in een ziekenhuis willen ze vermijden. Herinneringen aan de psychose, dwang tijdens de opname en de isoleercel doen patiënten regelmatig opschrikken. De vrees voor herhaling leidt tot traumatische vermijding. Succesvolle behandeling van de psychotische symptomen kan daardoor niet worden gevolgd door een stapsgewijze rehabilitatie, gericht op het herwinnen van gewaardeerd maatschappelijke rollen. Behandeling van de PTSS, posttraumatische stress stoornis:
Een langdurige ernstige aandoening van van het proces: voelen, waarnemen, ideeënvorming, informatie opnemen, herinneren, problemen oplossen, leren en beslissen, die ontstaan is na spanning die samenging met een fysieke of gevoelde bedreiging en/of verwonding. Het meest bekende kenmerk van deze aandoening is de hardnekkige herbeleving van de bedreiging of daadwerkelijke verwonding die samenviel met de emotionele bedreiging of verwonding. De aandoening kan dusdanig ernstig zijn dat er sprake kan zijn van langdurige invalidering. opgelopen door de psychose, is allereerst nodig.(Mark van der Gaag 2002).
De psychotische ervaringen an sich, worden ook door patiënten als traumatisch ervaren. Patiënten ervaren uit de slaap gehouden te worden door zich aan hun opdringende "stemmen"die hen kleineren of opdrachten geven zichzelf of een naaste of willekeurige ander van het leven te beroven. Dit ondanks antipsychotische medicatie. Kan een traumabehandeling bewerkstelligen dat de traumatische impact van deze ervaringen verminderd?
De vraag of het mogelijk is, patiënten met psychotische stoornissen te behandelen voor een Posttraumatische stress stoornis posttraumatische stress stoornis:
Een langdurige ernstige aandoening van van het proces: voelen, waarnemen, ideeënvorming, informatie opnemen, herinneren, problemen oplossen, leren en beslissen, die ontstaan is na spanning die samenging met een fysieke of gevoelde bedreiging en/of verwonding. Het meest bekende kenmerk van deze aandoening is de hardnekkige herbeleving van de bedreiging of daadwerkelijke verwonding die samenviel met de emotionele bedreiging of verwonding. De aandoening kan dusdanig ernstig zijn dat er sprake kan zijn van langdurige invalidering.. Dit is tot nu toe een onontgonnen terrein: Wanneer de hoofddiagnose: psychose luidt , is er in de regel weinig gerichte aandacht voor posttraumatische stress stoornissen om over behandeling maar te zwijgen. Dit komt omdat men patiënten met psychotische stoornissen als zeer stress-gevoelig en ik-zwak beoordeelt. Praten over hun traumatische belevingen, brengt onrust teweeg en daarmee aanwakkering van psychoses. Dit houdt in dat mensen incoherenter gaan praten, handelen en denken en mogelijk zelfs geagiteerd raken. “Je maakt de ellende van psychotische patiënten alleen maar erger”, is de gedachte hierachter. Dus dan maar niet? Dit is inderdaad de huidige praktijk. Zelfs in psychiatrische afdelingen voor transculturele psychiatrie waar patiënten uit Siërra Leone , Kongo, Somalië en Rwanda behandeld worden behandeld, die een enorme rugzak aan traumatische ervaringen met zich meedragen, is er vanwege de veronderstelling: psychotische kenmerken en te geringe belastbaarheid, relatief weinig systematische behandeling van posttraumatische stress stoornissen.
Dat patiënten met een psychose stress-gevoelig zijn staat vast. Dat een behandeling middels gesprekstherapie de kans op een psychose verhoogt is echter niet persé noodzakelijk. Ervaringen met Liberman trainingen hebben geleerd dat deze patiënten ondanks hun kwetsbaarheid kunnen overleggen over specifieke problemen. Dit overleg levert bovendien op dat het in belangrijke mate bijdraagt aan het voorkomen van psychoses. Dus; waarom niet proberen de stress die psychotische patiënten ervaren, gericht te verlagen door als stressvol of traumatisch beleefde ervaringen of situaties te behandelen?
Er zijn een hoopgevende studies. Trappler B. & Newville H, (2007) beschrijven bijvoorbeeld een behandeling met cognitieve gedragstherapie 12 weken bij 24 patiënten met schizofrenie als hoofddiagnose en actuele complexe PTSS klachten. Na deze behandeling was er t.o.v. een groep patiënten die met supportieve therapie werden behandeld vooruitgang geboekt: Er was minder spanning, opwinding, vijandigheid, achterdocht en er was meer sprake van woede-controle.
Kan EMDR toegepast worden bij patiënten met een psychotische stoornis? Tegenwoordig is algemeen geaccepteerd dat cognitieve gedragstherapie en EMDR bewezen behandelmethoden zijn voor patiënten met een psychotrauma of posttraumatische stress stoornis. Werken deze methodes ook bij getraumatiseerde patiënten met een psychotische stoornis?
Er is voorzover ik heb kunnen nagaan via Pubmed en Cochrane geen onderzoek gepubliceerd naar het gebruik van EMDR bij getraumatiseerde patiënten met een psychose. Er zijn wel casussen beschreven die hoopvol stemmen en steun geven aan de uitspraak dat het mogelijk is, patiënten waarbij de hoofddiagnose psychose luidt, met EMDR te behandelen voor een doorgemaakte traumatische ervaring.
Hoewel er nog nauwelijks ervaring is met het behandelen van patiënten met psychotische symptomen en bijkomende traumatische ervaringen is het gerechtvaardigd te proberen door middel van EMDR te komen tot verwerken van de herinneringen aan deze pijnlijke ervaringen en hierdoor de bijkomende stress blijvend te verminderen. In dergelijke gevallen moet alleen gestart worden met de behandeling van een trauma wanneer bij de patiënt de psychose gestabiliseerd is. Verder dient de behandelaar niet alleen vertrouwd te zijn met het EMDR protocol maar ook met de behandeling van patiënten met een psychotische stoornis. Systematisch onderzoek dient echter nog te worden uitgevoerd.