Astronomie
quantumfluctuaties
- Gegevens
- Gemaakt op zondag 07 september 2025 12:19
- Laatst bijgewerkt op zondag 07 september 2025 12:20
- Gepubliceerd op zondag 07 september 2025 12:19
- Hits: 17
quantumfluctuaties
Stel je een stil wateroppervlak voor: op afstand lijkt het vlak en rustig, maar van dichtbij zie je kleine rimpelingen en belletjes. Zo is het ook met de lege ruimte in de quantummechanica: die is nooit écht leeg. Er zitten altijd piepkleine schommelingen in energie en velden. Die onvermijdelijke minieme “ruis” noemen we quantfluctuaties. Tijdens kosmische inflatie werden die kleine golfjes opgeblazen tot kosmische proporties. Daardoor ontstond een licht hobbelig heelal – precies de zaadjes waaruit later sterren, sterrenstelsels en clusters konden groeien.Onzekerheidsprincipe
Heisenberg staat toe dat energie en tijd niet beide exact zijn. Dat betekent dat er in zeer korte tijd tijdelijke energie kan verschijnen, zolang die daarna weer verdwijnt.Virtuele deeltjes
Die tijdelijke energie kan zich voordoen als virtuele deeltjesparen (deeltje + antideeltje). Ze bestaan eventjes en annihileren weer, maar hebben meetbare effecten (bijv. Casimir-kracht, Hawking-straling).
Kosmologische rol
- Tijdens inflatie rekt de extreme expansie deze fluctuaties uit van subatomaire naar kosmische schaal.
- Het resultaat is een klein-amplitude maar ruimtelijk gestructureerde hobbeligheid van energie/velddichtheden.
- Die vormt het initiële perturbatiespectrum voor de latere structuurvorming (donkere materie & gewone materie).
Notities & terminologie
- Vacuumfluctuaties: synoniem in veel contexten voor quantumfluctuaties van velden in hun grondtoestand.
- Inflaton: het (hypothetische) scalar veld dat inflatie aandreef; zijn eigen fluctuatiedynamiek zet rimpels in de ruimtetijd.
- Schaal-invariant (bijna) spectrum: waargenomen in de kosmische achtergrondstraling; consistent met eenvoudige inflatiemodellen.
quantumveld
- Gegevens
- Gemaakt op zaterdag 02 augustus 2025 12:30
- Laatst bijgewerkt op zondag 03 augustus 2025 18:38
- Gepubliceerd op zaterdag 02 augustus 2025 12:32
- Hits: 108
Verondersteld wordt dat in het vroegste stadium van het universum nog geen atomen, deeltjes zoals fotonen bestonden. alleen energie, zonder structuur. In het vroegste stadium van het universum gaat men er van uit dat er nog geen massa bestond, alleen energie.
Deze energie in het jonge universum zat opgeslagen in een quantumveld.
elektrostaticiteit
- Gegevens
- Gemaakt op dinsdag 15 juli 2025 21:22
- Laatst bijgewerkt op dinsdag 15 juli 2025 21:22
- Gepubliceerd op dinsdag 15 juli 2025 21:22
- Hits: 139
Als je twee vaak slecht geleidende materialen tegen elkaar wrijft of egen elkaar aan plaatst, kunnen elektronen van het ene materiaal naar het andere overspringen. Dat gaat gemakkelijker wanneer de bindingsenergie van het ene materiaal lager is dan de bindingsenergie van het ander materiaal Het ene materiaal krijgt dan een negatieve lading (overschot aan elektronen), het andere een positieve (tekort aan elektronen). De lading in beide materialen is een stilstaande lading
Bijvoorbeeld: als je een plastic kam door droog haar haalt, kan de kam elektronen van je haar opnemen en zo negatief geladen raken. Bij sommige weertypen kan een auto statisch geladen worden door de wrijving met de lucht. Deze lading veroorzaakt een schok aan je hand. Tijdens onweers buien wanneer je de klink van de autodeur vastpakt.
Bij onweersbuien kunnen wolen ten opzicht van andere wolken of ten opzichte van de aarde statisch geladen worden doordat waterdruppels en ijskristallen tegen elkaar botsen. Er ontstaat hierdoor een enorm spanningsverschil dat op een bepaald moment zo groot is dat een heftige ontlading van de spanning moet volgen..
vlak en homogeen
- Gegevens
- Gemaakt op woensdag 30 juli 2025 15:12
- Laatst bijgewerkt op woensdag 06 augustus 2025 12:36
- Gepubliceerd op woensdag 30 juli 2025 15:16
- Hits: 105
Samen vormen isotropie en homogeniteit de basis van het zogenaamde kosmologische principe.
De ruimtetijd vertoont geen kromming. (vlak) en is homogeen.
fotonen
- Gegevens
- Gemaakt op vrijdag 11 juli 2025 17:30
- Laatst bijgewerkt op vrijdag 11 juli 2025 17:38
- Gepubliceerd op vrijdag 11 juli 2025 17:30
- Hits: 217