deeltjes fysica

Geleiding

  • Afdrukken
Gegevens
Hoofdcategorie: termen en definities
Gemaakt op woensdag 16 juli 2025 17:20
Laatst bijgewerkt op woensdag 16 juli 2025 17:39
Gepubliceerd op woensdag 16 juli 2025 17:20
Hits: 59

Geleiding (Conduction)

Als een elektrisch geladen object contact maakt met een neutrale geleider, zoals metaal, kunnen elektronen zich verplaatsen en de lading gelijkmatig overdragen. Zo kan een neutraal voorwerp elektrisch geladen worden door geleiding.
  • Een geladen bol raakt een geleidende neutrale elektroscoop aan.
  • Vanwege het spanningsverschil bewegen elektronen tussen beide voorwerpen.
  • Elektronen migreren van negatieve naar neutrale objecten, of verdwijnen uit neutraal in geval van positieve lading.
  • Na contact bezitten beide voorwerpen meestal dezelfde soort lading, maar in mindere hoeveelheid.
  • Metalen geleiders maken dit mogelijk doordat hun elektronen vrij kunnen bewegen (vrije ladingsdragers).
  • De wet van behoud van lading blijft geldig: totale lading vóór en na contact is gelijk.
  • Een klassiek experiment is de elektroscoop: contact met een geladen object laat de blaadjes uitslaan.
  • De elektronen spreiden zich uit over het oppervlak van de elektroscoop, waardoor zichtbare afstoting optreedt.

geioniseerd atoom

  • Afdrukken
Gegevens
Hoofdcategorie: termen en definities
Gemaakt op dinsdag 28 november 2023 12:25
Laatst bijgewerkt op dinsdag 15 juli 2025 15:35
Gepubliceerd op dinsdag 28 november 2023 12:25
Hits: 1903

Quarks

  • Afdrukken
Gegevens
Hoofdcategorie: termen en definities
Gemaakt op dinsdag 11 oktober 2022 18:23
Laatst bijgewerkt op dinsdag 15 juli 2025 18:02
Gepubliceerd op dinsdag 11 oktober 2022 18:23
Hits: 3374

In de natuurkunde wordt verondersteld dat de allerkleinste bouwstenen waaruit materie bestaat, de zogenaamde quarks zijn Quarks zijn de bouwstenen van de protonen en neutronen van het atoom.

Na 1950 produceerden deeltjesversnellers vele elementaire deeltjes, waaronder later quarks. Deze elementaire deeltjes worden verkregen door waterstofgas uit een fles zodanig met met verschillende elektrische velden te verhitten dat het gas wordt afgebroken en elektronen worden gescheiden van protonen. Bekend is dat een waterstofatoom een proton, een neutron en een elektron bevat. Dit proces levert ongeveer 70 procent protonen op. De deeltjes worden versneld door een voeding van 90.000 volt en vervolgens naar een radiofrequente quadrupool gestuurd - een versnellende component die de deeltjesbundel zowel versnelt als focust. Vanuit de quadrupool worden de deeltjes naar de lineaire versneller gestuurd. De protonen worden uiteindelijk in een ringvormige buis gestuurde en tot de lichtsnelheid gebracht en op hun plaats gehouden door sterke magneten. Wanneer men deze protonen op elkaar laat botsen ontstaan kleinere deeltjes die men op allerlei manieren met supergevoelige detectoren probeert waar te nemen

Video over deeltjesversneller en Compact Muon-solenoïde-experiment


Natuurkundige Murray Gell-Man ontwikkelde een model waar hij een aantal gevonden elementaire deeltje een plaats kon geven binnen de natuurkunde. Later in 1963 stelde Murray Gell-Man, dat protonen en neutronen van het atoom opgebouwd moesten zijn uit nog kleinere deeltjes. Voor deze deeltjes verzon hij de naam quork. Later trof hem in de novelle Finnegans Wake van James Joyce een rijmpje.

Three quarks for Muster Mark!
Sure he has not got much of a bark
And sure any he has it’s all beside the mark.

Vanaf dat moment noemde hij zijn veronderstelde deeltjes "quarks".
Nog nooit zijn quarks waargenomen. Toch wordt hun bestaan verondersteld door wetenschappers die zich verdiepen in de deeltjesfysica en is sindsdien een standaardmodel ontwikkeld dat staat als een huis.