Erving Goffman over hospitalisatie en totaal instituut

Erving Goffman een Canadees, Amerikaanse socioloog was in de jaren 50 van de vorige eeuw werkzaam in een groot psychiatrisch ziekenhuis, St Elisabeths Mental Hospital, waar 8000 patiënten waren opgenomen. Zijn observaties aldaar leidde tot het baanbrekende boek Asylums. In drie essays kaderde Goffman het leven van patiënten en medewerkers, binnen het begrip totaal instituut.
Een totale instituut is een van de buitenwereld afgesloten woon- en werkplaats met een dag en nacht regime, waar een groot aantal personen met een vergelijkbare sociale positie aan is onderworpen. Voorbeelden van deze bijzondere vorm van een institutie zijn onder meer ziekenhuizen, sanatoria, psychiatrische instellingen, bejaardentehuizen, kostscholen, internaten, kloosters, schepen, kazernes en gevangenissen. Doordat patiënten en medewerkers binnen dat regime geen keuzevrijheid hebben, vermindert of verdwijnt volgens Goffman, de individualiteit en privacy.
Een individu dat vanwege een ziekte in een kliniek of hospitaal is opgenomen, gaat zich gedragen naar wat er in het hospitaal verwacht wordt. Het individu wordt patiënt; het hospitaliseert

Kenmerken van klinische omgevingen zoals ziekenhuizen, sanatoria en gevangenissen zijn:
  • vrijwel het hele leven speelt af op dezelfde plaats.
  • moeten wonen met ongekozen vreemden
  • activiteiten moeten ondernemen, waar niet voor gekozen is
  • altijd aanwezig personeel handhaaft regels waarvoor niet gekozen is
  • patiënten en personeel houden zich aan vastgestelde regels en tijdschema's
Na een maand verblijf al kan het gevolg hiervan zijn dat er bij patiënten een soort afhankelijkheid ontstaat waarvan zij zich niet meer los durven te maken. Vaak zijn patiënten bang wanneer zij weer thuis zijn omdat regels en medische observatie weggevallen zijn. Niet alleen angst ook depressie kan een gevolg zijn van ontslag. Met alle gevolgen van dien. Wanneer patiënten met ontslag gaan, staken zij vaak hun medicatie omdat niemand deze hen meer aanbiedt. Ook allerlei dagelijkse activiteiten die individuen normaliter zelf ondernemen, zoals persoonlijke verzorging, huishouden, boodschappen en dergelijke worden door ontslagen patiënten op een lager pitje gezet. De intrinsieke drijfveren zijn hen in het instituut afgeleerd.