Evenwicht Evenwicht gaat over schizofrenie en filosofie

Kan A.I. intelligenter zijn dan de mens?

• 
• 

Gegevens

Gemaakt op zondag 10 september 2023 15:03

Laatst bijgewerkt op donderdag 23 november 2023 16:42

Gepubliceerd op zondag 10 september 2023 15:03

Hits: 508

Dit artikel is in ontwikkeling en de inhoud en kan dagelijks worden aangepast.
Kritiek Ervaringen en bijdragen zijn welkom en kunnen gemaild worden aan Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. wanneer uw bijdrage aan het artikel geplaatst wordt zal u als bron vermeld worden.

Kan A.I. intelligenter zijn dan de mens?

Sinds gebruikers van internet aan Chat GPT (november 2022) en Bing Chat (2023) in mensentaal vragen kunnen stellen zoals: omschrijf in 2000 woorden 5 toepassingen van artificiële intelligentie, staat de intelligentie van computerprogramma's weer in de belangstelling van de media. Dat is niet voor het eerst. Sinds er computers zijn, is er een overspannen verwachting over hun mogelijke intelligentie geweest. Tot nu toe zijn deze verwachtingen, gelogenstraft. Dat kwam door de beperkingen in de rekenkracht van computers en door de structuur van gebruikte computerprogramma's. De rekenkracht en snelheid van computers, nemen echter toe en de manier van programmeren wordt steeds ingenieuzer.
De prestaties van computers op het gebied van menselijke intellectuele vaardigheden blijven verbazen. Lang werd bijvoorbeeld gedacht dat schaken en go, menselijke intelligentie representeren. Dat een computerprogramma zou kunnen winnen van grootmeesters werd ondenkbaar geacht. Sinds computerprogramma's de beste grootmeesters in schaken en go kunnen verslaan, is er niet alleen een forse deuk in het zelfvertrouwen van mensen geslagen wat betreft hun superioriteit over computerprogramma’s maar wordt het winnen met schaken en go door kunstmatige intelligentie, niet meer gezien als een representatie van menselijke intelligentie. Ja het was voorbarig te stellen, dat het beheersen van spelletjes, zoals schaken en go, een adequate beschrijving is, van menselijke intelligentie. Dus voor wij kunnen stellen dat een computerprogramma de menselijke intelligentie overtreft dienen wij ons eerst antwoord te geven op de vraag, wat wij onder menselijke intelligentie verstaan.

Stel dat de verwachtingen uitkomen en dat computers en hun programma's inderdaad op alle gebieden intelligenter worden dan mensen; waar gaat dat heen?
Romanschrijvers filmmakers, wetenschappers, computer experts en visionaire ondernemers hebben daar hun zorgen over uitgesproken.
Science fictionschrijver Isaac Asimov schreef over dit thema al in 1950 spannende verhalen over robots die zich niet aan de "tweede wet van de robotica" houden.
De liefhebbers van de dystopische science fictionfilm: "A Space Odyssey"uit 2001 van Stanley Kubrick, herinneren zich ongetwijfeld de stem van het eigenzinnige A.I. programma HAL 9000, dat de controle van het ruimtevaartuig volledig overneemt, tegen de wensen van de menselijke astronauten in.
Bekende mensen zoals Stephen Hawking, Steve Wozniacki, Steve Jobs en Elon Musk waarschuwden voor de toekomstige superintelligente machines die in staat zijn de mensheid te overheersen en mogelijk weg te vagen. Bill Gates van Microsoft, het bedrijf achter Chat GPT en Bing Chat, zegt dat er reële gevaren aan A.I. kleven zoals het programmeren van vooroordelen in algoritmen , - zie ook de "toeslagen affaire" - maar dat deze gevaren beheersbaar zijn.

Een vraag die voortvloeit uit computerprogramma's met een intelligente vaardigheid, - noem het een deelvaardigheid van intelligentie - is, hoe mensen en organisaties deze vaardigheid gaan gebruiken. Nog verder kun je afvragen, welke vaardigheden mensen zelf nodig hebben om dit soort computerprogramma's adequaat te gebruiken. De toeslagen affaire liet namelijk zien dat de ambtenaren van de belastingdienst teveel vertrouwden op de algoritmes die ten grondslag lagen aan de computerprogramma's waarmee gewerkt werd. Daarover verderop in dit artikel meer.

Dit artikel schetst een mogelijk antwoord op de volgende vragen:
Wat is menselijke intelligentie?
Wat is kunstmatige intelligentie?
Wat is de stand van zaken op het gebied van de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie?
Kan kunstmatige intelligentie menselijke intelligentie evenaren of overtreffen?
Hoe dienen mensen intelligente deelvaardigheden van kunstmatige intelligentie te gebruiken?
Over welke vaardigheden dienen mensen te beschikken om kunstmatige intelligentie te gebruiken?

Menselijke intelligentie:

De vraag of A.I. intelligenter dan de mens kan zijn is afhankelijk wat wij onder menselijke intelligentie verstaan. Antwoord op deze vraag vergt een omschrijving of definitie van menselijke intelligentie.

Intelligentie is een boeiend, ruim en doordat velen het omschreven, moeilijk eenduidig te omschrijven begrip. Het woord intelligentie is afgeleid van de Latijnse zelfstandige naamwoorden intelligentia of intellectus, die op hun beurt weer voortkomen uit het werkwoord intelligere, begrijpen of waarnemen. In zijn eenvoudigste vorm betekent betekent intelligentie zoiets als, in hoeverre je de wereld om je heen naar je hand kunt zetten om je te handhaven.

Bij het omschrijven van inteligentie in dit artikel, wordt gebruik gemaakt van wat men in zijn algemeenheid van intelligentie vindt en van wat psychologen tot nu toe van intelligentie onderzocht hebben.

De publieke opinie over intelligentie

De belangrijkheid van intelligentie komt tot uiting doordat wij alleen al in het Nederlands taalgebied meer dan veertig synoniemen voor intelligent kennen, zoals: verstandig, pienter, briljant en schrander, snugger, kien, begaafd, gis en slim. Het is een woord dat past bij mensen die wij bewonderen om hun prestaties op gebieden zoals opleiding, carrière, wetenschap, politiek, muziek en kunst.

Er zijn veel beroemde mensen met het begrip intelligentie, aan de haal gegaan ofwel: Iedereen vindt er wat van.

• “Het werkelijk kenmerk van intelligentie is niet kennis, maar verbeeldingskracht. ”Albert Einstein: Duits-Zwitsers-Amerikaans theoretisch natuurkundige (1879-1955).
• “Intelligentie is het vermogen zich aan te passen aan veranderingen.”Stephen Hawking:, Brits natuurkundige (1942-2018)
• “Twijfel is een van de namen van intelligentie.” - Jorge Luis Borges
• "Intelligence is what the tests test." Edwin Boring: experimenteel Amerikaans psycholoog (1886–1968).

Iedereen kent wel enkele beroemdheden die bewonderd worden vanwege hun intelligentie.
Bijvoorbeeld: Julius Caesar, Leonardo da vinci en Albert Einstein hebben onnavolgbare prestaties verricht die worden toegeschreven aan hun intelligentie.

Julius Caesar: (± 100- 44 v.Chr.)
Julius Caesar was op jonge leeftijd zeer ambitieus. Hij slaagde er in meerdere uiteenlopende hogere functies in Rome te verwerven, Hij wist door zijn charme mensen voor zich te winnen. Hij was een groot communicator en had een uitgebreid netwerk. Zijn belangrijkste prestaties verrichtte hij als legeraanvoerder door een uitgekiende strategie en tactiek. Zijn verovering van Gallië legde hij vast in een aantal geschriften: "Bello Gallica". Zijn tactieken en strategie wordt ook nu na meer dan 2000 jaar nog door militairen bestudeerd.

Leonardo da Vinci (1452-1519)
Leonardo da Vinci wordt door velen beschouwd als een genie op meerdere gebieden. hij had het vermogen tussen deze gebieden: kunst, natuurwetenschap, anatomie, geologie, waterbouwkunde, en technologie verbanden te leggen en hiermee deze gebieden te vernieuwen en vooruit te helpen. Hij was een schilder die wereldberoemde schilderijen en beelden schiep en die door een diepgaande studie van het perspectief en anatomie belangrijke vernieuwingen in de schilderkunst invoerde. Als wetenschapper nam hij niets voor zoete koek aan maar verwierf zijn kennis door experimenteren en observeren. Hij bestudeerde het menselijk lichaam door naar zijn zeggen meer dan 30 lichamen te ontleden en door gedetailleerde tekeningen en beschrijvingen hiervan te maken. Da Vinci wordt daarnaast beschouwd als architect, bouw- waterbouwkundig en technologisch ngenieur en uitvinder. Belangrijk is dat hij de vele gebieden waar hij zich mee bezighield uitgebreid documenteerde en archiveerde en zorgde dat ze voor het nageslacht bewaard bleven. Uit de vele notities van hem blijkt dat hij over een grote verbeeldingskracht beschikte.

Albert Einstein (1879-1955)
wordt door velen gezien als de belangrijkste natuurkundige tot nu. Op 26 jarige leeftijd publiceerde hij de speciale relativiteitstheorie en enkele jaren later de algmene relativiteitstheorie. Deze prestatie is zo groot omdat niemand ooit eerder deze inzichten vermoed heeft. De theorie beschrijft het heelal, de tijd, de zwaartekracht en de snelheid van het licht op een nieuwe manier. Voor het eerst wordt het fenomeen ruimtetijd en de kromming van de ruimte en tijd wiskundig aangetoond. Inmiddels zijn wij 100 jaar verder en zijn duizenden wetenschappers nog steeds met deze baanbrekende theorie aan het werk en wordt telkens proefondervindlijk aangetoond dat de theorie van Einstein klopt. Hij stelde als een konsekwentie van zijn theorie dat er zwaartkrachtgolven en zwarte gaten moeten bestaan. Zwarte gaten, zijn plaatsen in het universum waar de zwaartekracht zo sterk is dat licht en de tijd niet meer kunnen ontsnappen. Zwaartekrachgolven of superkleine rimpelingen in de ruimtetijd ontstaan wanneer sterren imploderen,snel om elkaar heendraaien of zwarter gaten versmelten. Wanneer je een steen in een plas gooit zie je cirkelvormige golven die zich vanuit het punt waar de steen terechtkwam zich verspreiden. Wanneer wij de ruimtetijd zien als een plas water en ons daar een overeenkomstig beeld voorstellen dan beseffen wij misschien dat in de ruimtetijd de tijd letterlijk, niet voor iedereen in hetzelfde tempo kan voorschrijden. Einstein concludeerde hier wel bij dat de golven zo klein zijn dat zij waarschijnlijk onmeetbaar zij. Echter zwaartekracht golven zijn in 2015 en 2016 voor het eerst gemeten.

Filosofen over intelligentie
Plato: het onveranderlijke wordt begrepen door de rede en de intelligentie. Het veranderlijke door meningen.

Iedereen kent Descartes van zijn "cogito ergo sum": "Ik denk dus ik ben". Descartes zegt hier: Een ding dat denkt, is een ding dat twijfelt, begrijpt, zich voorstelt, bevestigt, ontkent, wil, zich verbeeldt en voelt.

Hoe kan de wereld gekend worden? Velen zien de wereld en wat wij kennen als een opeenvolgende reeks statische toestanden, vergelijkbaar met filmbeelden.

Filosofen zoals Bergson stellen dat de wereld niet gekend kan worden als een opeenvolgende reeks statische toestanden,omdat er een voortdurende ontwikkeling is, vergelijkbaar met het afrollen van een bol garen. Alles verleden, nu en toekomst is een geheel. Als zodanig kan de wereld ook niet bijgestuurd worden aangezien het nu en de toekomst al vastliggen. De draad is al gesponnen. Evolutie van het leven in die zin, is geen survival of the fittest maar als een kronkelige rivier die door het landschap van het universum stroomt. Over intelligentie zegt Bergson dat het is ontstaan nadat het instinct zich tot een zichzelf waarnemende en denkende intuitie had gevormd.
"Het intellect gedraagt zich voortdurend alsof het betoverd wordt door de beschouwing van de inerte stof. Het is het naar buiten schouwende leven, dat zich buiten zichzelf plaatst en in principe de methoden van de ongeorganiseerd natuur aanneemt om ze in feite te kunnen leiden."

Wat levert dat op voor ons begrip van intelligentie?
Wanneer wij het bovenstaande samenvatten kunnen wij menselijke intelligentie definiëren als:

Intelligentie is een verzameling wederkerig samenhangende eigenschappen en vaardigheden zoals: kennis, kennis verwerven en een voortdurend veranderend en stabiel gedifferentieerd bewustzijn van mensen van hun positieve en negatieve emoties met betrekking tot de wereld rondom hen en met betrekking tot hun voorstellinsvermogen en verbeeldingskracht, hun analytisch vermogen belangrijk van onbelangrijk te onderscheiden, hun taalvaarigheid, hun weten van wat zij willen weten, hun mening, hun kunnen, hun willen, wensen, hun twijfel van wat zij gaan proberen te verwezenlijken en organiseren in het zich verhouden en aanpassen ten opzichte van andere mensen en de wereld om hen heen.
Daarbij gebruikmakend van hun energie, alrtheid, initiatief, overtuigingskracht, communicatievermogen, strategisch en tactisch inzicht en hun vermogen, bij het oplossen van vraagstukken nieuwe mogelijkheden waar te nemen en toe te passen.
Hierbij al of niet geholpen door hun aangeboren em geoefende visuele-, motorische-, taal-, symbool- klank en ruimtelijk geheugen, motorische aanleg en zintuigen.

Hoewel intelligentie op deze manier beschreven nog ruim en ietwat onoverzichtelijk is, staat het vast dat wij het met dit soort vaardigheden en eigenschappen, het in de maatschappij goed zullen kunnen redden.

Bewustzijn
Een eigenschap, die vaak wordt gebruikt om artificiële intelligentie te onderscheidenis van menselijke intelligentie is "het bewustzijn": Artificiële intelligentie zou geen bewustzijn bezitten en niet kunnen ontwikkelen.

Wat vinden psychologen van intelligentie?

Vanuit wetenschappelijke belangstelling in kennisverwervende- en denkprocessen bij mensen is intelligentie is al ruim honderd jaar voor psychologen een bron van onderzoek. In 1921 werd in de V.S. tijdens een syposium een aantal experts gevraagd een definitie van intelligentie te geven Hierbij een selectie:

• - het vermogen vaardigheden te verwerven (Woodrow)
• – het vermogen tot kennis ( Henmon)
• – geleerd hebben of kunnen leren zich aan te passen aan de omgeving (Colvin){/tip}
• – Het vermogen abstract te denken (Terman)
• - De kracht van adequate reacties met betrekking tot van waarheid of feiten (Thorndike)

In de twintigste eeuw zijn er een aantal psychologen geweest die gepoogd hebben verschillende aspecten van intelligentie te onderzoeken.
Er zijn verschillende benaderingen en modellen van intelligentie ontwikkeld door onderzoekers in de psychologie en neurowetenschappen. Hieronder volgen enkele van de bekendste benaderingen:

Raymond Cattell (1905 – 1998)
Volgens de Amerikaanse psycholoog Raymond Cattell bestaat intelligentie uit twee vermogens: "fluid intelligence" en "crystallized intelligence". Fluid intelligence is het aangeboren vermogen van mensen om de onderliggende regels of concepten in nieuwe probleemsituaties te identificeren en op te lossen. Deze vorm van intelligentie is op zijn hoogtepunt als je tussen de 18 en 30 jaar bent. Daarna wordt fluid intelligence minder. Er is gepoogd testen te ontwikkelen deze fluid intelligence te meten. Er is echter vastgesteld dat deze testen gevoelig zijn voor hetgene wat personen al aangeleerd hebben. Hiermee is deze fluid intelligence een concept over intelligentie dat er waarschijnlijk wel is maar niet objectief is vast te stellen.
Met "crystallized intelligence" bedoelt Cattel de opeenstapeling van kennis en vaardigheden gedurende je leven. Deze vorm van intelligentie blijft toenemen totdat je een jaar of vijftig bent.

Robert Sternberg (1949)
Robert Sternberg vindt dat de intelligentie van iemand niet goed is vast te stellen met een intelligentietest zoals bijvoorbeeld de WAIS(Wechsler Intelligence Scale). Volgens Sternberg zijn er drie soorten intelligentie.
analytische intelligentie, praktische intelligentie en creatieve intelligentie.
Analytische intelligentie is de intelligentie om op school goed te kunnen presteren. Het correct verwerken van nieuwe informatie, hoofd- en bijzaken van informatie onderscheidenen en logisch en logisch en samenhangend over deze informatie, informatie kunnen nadenkenen, informatie samenhangend kunnen presenteren. logisch te kunnen redeneren. Deze intelligentie kan met een intelligentietest worden gemeten.
Praktische intelligentie is de intelligentie waarmee mensen zich handhaven op hun werk, thuis en onderweg. Het doelgericht kunnen aanpakken van problemen en onverwachte situaties. Hierbij horen zelfkennis, het hebben van overtuigingskracht en het kunnen plannen.
Creatieve intelligentie is: flexibel en inventief verschillende soorten informatie met elkaar in verband kunnen brengen. In het contact met anderen is er een groot inlevingsvermogen, Bij het beoordelen van situaties en problemen, buiten de gangbare orde kunnen kijken. Ideeënrijk zijn. Een grote verbeeldingskracht hebben.Het vermogen diverse mogelijkheden door te denken. Einstein stond bekend om zijn gedachten experimenten. Zo vroeg hij zich in zijn jeugd af wat hij zou zien wanneer hij met een lichtstraal meereist.

De intelligentietest
Een intelligentie test is te beschrijven als een aantal taken die in moeilijkheidsgraad verschillen. Personen krijgen deze taken voorgelegd. Vervolgens wordt gemeten in hoeverre personen deze taken kunnen uitvoeren of oplossen. David Wechsler die de meest gebruikte intelligentie test ontwierp: de Wechsler Adult Intelligence Scale (WAIS) definieerde intelligentie als:
“Het vermogen van een persoon om in alle dagelijkse situaties, effectief en doelgericht om te gaan met problemen en mogelijkheden, doelgericht te handelen en rationeel te denken." Hiervoor maakt deze persoon gebruik van: talige vaardigheden en niet talige vaardigheden.
Als zodanig zag Wechsler intelligentie samenhangen met het vermogen te onthouden en het geleerde snel wanneer nodig te kunnen opdiepen en effectief toe te passen in het dagelijkse leven. Je praat dan over woordenschat. Het kunnen onthouden en begrijpen van situaties, korte en langere teksten op een concreet en abstract niveau. Het kunnen onthouden van getallen, het begrijpen en oplossen van rekenkundige vraagstukken en patronen, het onthouden van vormen, patronen en de vaardigheid patronen en vormen te reconstrueren. Het tempo waarmee iemand in staat is problemen op te lossen en vormen en patronen te herkennen en te reconstrueren. Het inzicht in complexe sociale situaties. De omvang van de kennis van de maatschappelijke omgeving en ontwikkelingen zowel historisch als tegenwoordig.

Is intelligentie wat de WAIS meet?
Sternberg (1997) stelt terecht dat men voorzichtig moet zijn bij het definiëren van intelligentie. Er moet een onderscheid worden gemaakt tussen intelligentie, intelligent gedrag en geteste intelligentie. Anders gezegd. Wanneer iemand door middel van een intelligentie test als zeer intelligent getest is, is het niet een garantie dat deze persoon intelligent gedrag in het dagelijkse leven vertoont. Het is geen garantie voor op school of in de maatschappij uit te blinken. Al is er wel een meer dan gemiddelde kans dat personen die hoge ogen gooien op een intelligentie test het maatschappelijk verder schoppen dan gemiddeld. Dat kan op allerlei manieren. Door terecht te komen in een leiding gevende taak of door blijk te geven van een groot organisatietalent of door een beroep uit te oefenen waarbij veel vaardigheden en verantwoordelijkheden nodig zijn. Dat kan op een techisch vlak, juridisch, bureaucratisch etc.
Daarnaast kan er ook sprake zijn van intelligentie wanneer wij de talige vaardigheden, het ruimtelijk inzicht buiten beschouwing laten. Mensen met een visuele of auditieve handicap of mensen die zonder onderwijs zijn opgegroeid zullen problemen ervaren wanneer hun intelligentie met de WAIS gemeten wordt. Echter personen zoals Helen Keller die al jong doof en blind werd, hebben bewezen dat met intelligentie en zonder de zintuigen zien en horen boeken geschreven kunen worden en een universitaire studie gevolgd kan worden. In die zin is intelligentie meer dan wat een intelligentietest meet.
Sternberg suggereert verder dat intelligentie "een gemeenschappelijke kern van mentale processen heeft die zich gedragsmatig op verschillende manieren in verschillende contexten manifesteert".
Intelligentietesten zijn een poging om intelligentie te meten door de observatie van verschillende gedragingen. Hoewel de informatie onvolmaakt is, is het toch nuttiger als met een natte vinger in de lucht vaststellen dat de ene persoon intelligenter is dan de andere persoon.

emotionele intelligentie:

De intelligentietesten zoals ontwikkeld door Stanford Binet en Wechsler werden te beperkt geacht om te voorspellen of iemand later zou uitgroeien tot een succesvol en geliefde ceo van een groot bedrijf, een succesvol diplomaat of een goede opvoeder. Het idee ontstond dat hiervoor een ander soort intelligentie nodig is dan nodig voor uitvoerende taken en taalvaardigheid. Deze andere vaardigheden werden samengevat onder de term emotionele intelligentie.
Emotionele intelligentie is breed onder de aandacht gebracht door Daniël Goleman(1995. Voorheen werd al verwezen naar het belang van emotionele intelligentie voor het beoordelen van intelligentie in zijn algemeenheid door Edward L.Thorndike(1920), Howard Gardener(1983), Peter Salovey en John D. Mayer(1990) en Wayne Leon Payne(1985)
Onder deze vaardigheden worden geschaard:

• Het kunnen organiseren van samenwerking.
• Het kunnen smeden van een positieve band met anderen
• Het effectief kunnen onderhandelen over oplossingen van conflicten.
• Kunnen bemiddelen.
• Het kunnen sluiten van overeenkomsten.
• Het onderkennen en begrijpen van eigen gevoelens en gevoelens bij anderen.
• Eigen gevoelens en gevoelens van anderen duidelijk en compleet onder woorden kunnen brengen.
• Woede van anderen niet uit de hand te laten lopen door de signalen van deze woede te zien en te begrijpen waar deze woede vandaan komt en te weten hoe deze getemperd kan worden.
• Het vermogen sociale situaties en de motivaties van anderen te lezen en te begrijpen. Dit omvat het in acht nemen van non-verbale signalen en lichaamstaal, en het begrijpen van de sociale normen en verwachtingen van verschillende groepen en culturen. Sociaal bewustzijn omvat ook het vermogen om de bedoelingen en handelingen van anderen nauwkeurig waar te nemen en te interpreteren.
• Het vermogen om effectief te communiceren en te interacteren met anderen in een verscheidenheid aan sociale omgevingen. Het gaat om vaardigheden als actief luisteren, effectieve verbale en non-verbale communicatie, en het vermogen om de eigen communicatiestijl aan te passen aan verschillende situaties en doelgroepen.

Personen die bovenstaande vaardigheden beheersen worden gekenmerkt doordat ze helder, positief en respectvol naar anderen communiceren, een groot zelfvertrouwen hebben, toegewijd zijn, kalmte en enthousiasme uitstralen wanneer deze nodig zijn.

Controverse over emotionele intelligentie en EQ
Over het concept Emotionele intelligentie bestaat controverse. Is er overeenstemming over het concept? Is het het een testbaar oncept dat valide en betrouwbaar is?.
Hoe dan ook zijn er meerdere instrumenten ontwikkeld om emotionele intelligentie te onderzoeken. Deze instrumenten werden vervolgens weer bekritiseerd al zijnde niet wetenschappelijk en onvoldoende ondersteund door onderzoek.

Ik acht het concept emotionele intelligentie echter wel belangrijk bij het beantwoorden van de vraag of artificiële vergelijkbaar is met menselijke intelligentie en zo ja of artiiciële intelligentie de menselijke intelligentie ooit zal overtreffen en een bedreiging zal gaan vormen voor het voortbestaan van de mens.
In 1982 begon Reuven Bar-On met de ontwikkeling van de Bar-On Emotional Quotient Inventory™ (EQ-i™), Deze werd in 1997 gepubliceerd. De vragenlijst bestaat uit 133 items.
Bar-On's originele versie van de EQ-i™ uit 1997 werd in 2011 herzien door Multi-Health Systems; en de resulterende EQ-i 2.0™ werd uitgebracht in 2012. Hieronder een illustratie van het model van dit concept dat ik vrij vertaald en geïnterpreteerd heb

Artificiële intelligentie (A.I.)

Artificiële Intelligentie verwijst naar computers die zo geprogrammeerd zijn dat zij taken kunnen uitvoeren die voorheen alleen door mensen uitgevoerd konden worden.
Dit zijn taken zoals vertalen van teksten, vertalen van gesproken taal, spraak naar tekst omzetten, formulieren analyseren, herkennen van handgeschreven teksten, gezichtsherkenning, het spelen van dnke en kennisspellen, hulpmiddelen voor het gehoor die omgevingsgeluiden wegfilteren. navigatiesystemen voor auto's, Het adviseren van literatuur afgaande op at de consument eerder aanschafte. medische systemen die dokters helpen bij het diagnosticeren, digitale assistenen zoals Siri en Alexa, robot-stofzuigers en grasmaaiers.
Een verschil met menselijke intelligentie is dat artificiële intelligentie geen bewustzijn heeft. Bewustzijn is het voortdurende besef van een levendwezen van de noodzaak op zijn impulsen en omgeving te reageren. Via de zintuigen is er een voortdurend contact met de omringende omgeving. Via het intelect is er een voortdurende afweging hoe te reageren op de signalen uit de omgeving. Bij deze fweging spelen lichamelijke vaardigheden zoals kracht snelheid en behendigheid maar ook intellectuele vaardigheden zoals ervaring, kennis, taal, denken, inschatten van de afloop van gebeurtenissen en handelingen etc een rol.

Er bestaat geen twijfel dat computerprogramma's beter en sneller taken kunnen uitvoeren waarvoor een of meerdere aan intelligentie gerelateerde vaardigheden nodig zijn zoals een rekenalgoritme of patroonherkenning, bijvoorbeeld gezichtsherkenning, go en schaken.

Hoe kunnen mensen met deze intellectuele vaardigheden omgaan?
Het probleem is tot nu toe gelegen, in het blind vertrouwen dat mensen en organisaties zoals overheden stellen in dit soort hulpmiddelen. "Computer says no" dus het is nee. en een geautomatiseerde brief schuift uit de printer en valt uiteindelijk bij de klant of burger in de bus. Wanneer de klant of burger reageert, en de reactie past niet in het algoritme blijft de uitkomst van de machine. Dat kun je de computer niet kwalijk nemen maar wel de mens aan de telefoon of de mens die de brief openmaakt. Die zou het algoritme terzijde kunnen schuiven. Dat gebeurt echter veel te weinig want "computer says no".
Wanneer je aan chat gpt vraagt een analyse te maken van de problemen waar de Nederlandse samenleving anno nu mee te maken krijgt. Krijg je op zijn best een samenvatting van een aantal artikelen die in de media zijn verschenen of anyses hierover op overheidssites. Je kijkt hier met enig ontzag naar en je vraagt je af of journalisten binnenkort zonder werk zitten. Wat echter ontbreekt aan een dergelijke analyse is een mening en creativiteit die deze zogenaamde analyse, die niet meer is dan een samenvatting, overstijgt. Noem het een frisse blik of gezond boerenverstand.
Het gevaar blijft dat je teveel op artificiële intelligentie vertrouwt. Mensen die in de schulden zijn geraakt weten hier alles van. Zij ontvangen eindeloos veel aanmaningen die door een algoritme en printer over hen worden uitgestort, zonder dat er ooit iemand op het idee komt de telefoon ter hand te nemen en te informeren wat er aan de hand is of eens een huisbezoek te brengen om de situatie in ogenschouw te nemen. Meestal gaat er aan de komst van een deurwaarder, een wasmand vol geautomatiseerde brieven brieven vooraf.

Het winnen met schaken of go van een mens zegt niet persé of een machine intelligent als een mens of zelfs intelligenter dan een mens kan zijn. Wanneer wij het hebben over schaken en go, dan hebben wij het over berekenen en onthouden van mogelijke zetten en mogelijke antwoorden. Wanneer wij het dan hebben over rekenkracht hebben wij het over brute rekenkracht die te werk gaat volgens het principe zoveel mogelijk zetten zetten doorrekenen volgens het principe wanneer deze zet, dan kunnen worden vervolgens alle mogelijke tegenzetten berekend en wat daaruit volgt enzovoort. Het aantal mogelijkheden van het spel stijgt per verdere doorrekening exponentiee het aantal mogelijke posities op het bord is enorm. Naar schatting zijn er tussen de 10⁴³ en 10⁵⁰ reglementaire stellingen op het schaakbord. Van schaakgrootmeesters wordt gezegd dat zij vijftien zetten vooruit kunnen doorrekenen en overzien.
Met de rekenkracht en het geheugen van de tegenwoordige computers is er veel meer mogelijk. Maar laten we wel wezen, de specifieke rekenkracht en het soort geheugen waarmee computers mensen verslaan met schaken en go, is slechts een klein deel van menselijke rekenen. Mensen hebben ooit schaken en go bedacht. Mogelijk ter verstrooiing, mogelijk om vindingrijkheid geheugen en concentratie met elkaar te meten. Dat zie ik A.I. nog niet zo snel uit zichzelf doen. Mensen zetten rekenen en wiskunde in om het universum te begrijpen, zoals het berekenen van de leeftijd van het unversum, of de invloed van elektromagnetische straling van de zon op de aarde en de snelheid van licht en geluid. Ook dat zie ik A.I. niet zo snel uit zichzelf doen. Voor zo iets heb je nieuwsgierigheid, creativiteit, organisatiebehoefte, levenskracht en bewustzijn nodig. A.I. leeft niet. Het is een samenhangend systeem van algoritmes; zeg maar een computerprogramma dat alleen werkt zolang de computer van electriciteit wordt voorzien.

Kan superintelligente A.I. de mens overheersen?

Deze superintelligente A.I. moet dan wel zijn eigen energiecentrale hebben en in staat zijn de grondstof voor deze energie voortdurend aan te leveren. Het staat vast dat Superintelligente A.I. met onbeperkte toegang tot het internet veel sneller en efficiënter met deze Mount Everest aan data kan analyseren. Echter wat en hoe en met wlk doel vindt deze analyse plaats. Hetzelfde geld voor beschikking hebben over een gevraagde en ongevraagde stroom van zintuiglijke en cognitieve informatie. Hij moet zijn omgeving voortdurend waarnemen, analyseren, stilstand en beweging destilleren, driedimensionaal en geografisch georiënteerd zijn in de ruimte. Hij moet de temperatuur, de vochtigheid, luchtdruk de verschillen tussen licht, donker en vormen, voorwerpen en organismen waarnemen. Hij moet zichzelf waarnemen, defecten en haperingen waarnemen. Hij moet de capaciteit hebben deze gebreken te herstellen. Er moet een besef zijn van willen voortbestaan, een besef van doelen, het kunnen beseffen van gevaar en veiligheid voor het voortbestaan.
Deze A.I. moet in staat zijn zijn mogelijkheden vaardigheden en kennis uit te breiden en steeds efficiënter te handelen . Deze intelligentie moet de mogelijkheid hebben zich te verplaatsen, te construeren en te scheppen. Ook zal deze computer een taalbewustzijn, een taalvaardigheid ofwel een algoritme om deze amorfe infostroom te kunnen rangschikken, analyseren en construeren, alles gericht op voortbestaan en efficiënter en intelligenter dan mensen ooit kunnen zijn.

Kan een superintelligente computer met bovenstaande mogelijkheden een bedreiging vormen voor de mens? Wanneer deze computer er eenmaal is, is dat niet te voorspellen of te voorkomen zeggen psychologe Susanne Blackmore en filosoof Nick Bostrom die dit vraagstuk onafhankelijk van elkaar bestuderen.
Op de eerste plaats is een dergelijke machine gericht op zijn voortbestaan. Zo'n computer zou zich natuurlijk niet laten uitschakelen of zich van zijn energievoorziening laten afsluiten. Zou zo'n computer de mens helpen? Waarschijnlijk niet. Op de eerste plaats is de intentie gericht op voortbestaan.
Zou zo'n computer een bedreiging voor mensen kunnen vormen? Ook niet persé. Je zou je kunnen voorstellen dat de computer voor zijn voorbestaan een energiebron nodig heeft . Ongetwijfeld zal de intelligente computer een berekening maken van de hoeveelheid beschikbaar energie en hoeveel tijd hij daarmee vooruit kan. Hij zal een maximaliserende berekening maken. Indien deze intelligente computer waarneemt dat deze energiebron ook benut wordt door een andere entiteit, zal de intelligente computer dat in zijn berekeningen meenemen. Indien de intelligente computer zichzelf meer macht en mogelijkheden toedicht dan de concurrerende mensen, zal deze computerentiteit de energie voor zichzelf claimen.
Wat zal een dergelijke intelligentere dan mensen computer doen wanneer mensen hem proberen uit te schakelen? Dat kunnen wij niet bevroeden daar wij immers niet over een dergelijke intelligente beschikken.

Literatuur:

Nick Bostrom, Superintelligence: Paths, Dangers, Strategies, Oxford University Press. 2014.
Susan Blackmore, The meme machine, oxford university Press,1999.
Susan Blackmore, Consciousness: An Introduction, Routledge, 2018.
Han L. J. Van der Maas, Kees-Jan Kan, and Denny Borsboom. “Intelligence Is What the Intelligence Test Measures. Seriously”, 2014,
Peter Lanz, The Concept of Intelligence in Psychology and Philosophy,Holk Cruse, Jeffrey Dean, Helge Ritter ,2000.
Howard Gardner, Frames of Mind. theory of multiple intelligence. Harpers Collins Productions,1983.
Peter Salovey en John D. Mayer Emotional intelligence. 1990, Journals Sagepub. Volume 9, issue 3.
Daniel Goleman, Emotionele intelligentie. Contact, 2000.
Wayne Leon Payne, A Study of Emotion: Developing Emotional Intelligence; Self-Integration; Relating to Fear, Pain and Desire. Dissertation, The Union for Experimenting Colleges and Universities 1985

Websites

Wordt kunstmatige intelligentie slimmer dan de Mens. NPO Kennis, Bouwe Verstraten 2022.
Intelligence as the Tests Test It
https://volwassenenleren.nl/emotionele-intelligentie/
https://talentstimuleren.nl/thema/begaafdheid/theorie-modellen/gardner
https://verkenjegeest.com/theorie-goleman-over-emotionele-intelligentie/