Evenwicht Evenwicht gaat over schizofrenie en filosofie

Hospitalisatie

• 
• 

Gegevens

Gemaakt op zaterdag 13 april 2019 20:29

Laatst bijgewerkt op woensdag 05 augustus 2020 00:20

Gepubliceerd op zaterdag 13 april 2019 20:29

Hits: 2515

18-04-2019 publiceerde de Onderzoeksraad Voor Veiligheid (OVV) het rapport "mensen met een ernstige psychische aandoening en hun omgeving". De onderzoeksraad vindt dat de veiligheid van deze mensen - waarvan er in Nederland maar liefs 300.000 zijn - en die van hun omgeving onvoldoende is geborgd in het huidige zorgsysteem. De complexe problematiek is daarnaast van invloed op hun zelfredzaamheid. Bovendien zijn zij voor zorg en hulp afhankelijk van veel verschillende organisaties, die niet vanzelfsprekend met elkaar samenwerken. De Onderzoeksraad doet enkele aanbevelingen aan de minister en staatssecretaris van VWS.

Deze aanbevelingen laat ik voor het gemak aan de lezer, zie bovenstaande link. Ongevraagd en op het gevaar af reactionair en ouderwets genoemd te worden geef ik hierbij de aanbeveling.

Heroverweeg de meest beproefde oplossing voor mensen met een ernstige psychiatrische aandoening: "Hospitalisatie"

We zullen niets verhullen in deze verhulde tijd
Eerst echter voor de lezer die niet goed ingevoerd is in de verhullende terminologie. "Mensen met een ernstige psychische aandoening". Wat zijn dat? Dat zijn op de eerste plaats mensen die lijden aan een ernstige psychiatrische aandoening, zieke mensen. psychiatrische patiënten. Patiënten met een psychotische stoornis, een stemmingsstoornis, posttraumatische stoornis en bijvoorbeeld borderline stoornis. Tegenwoordig hebben deze patiënten bovendien in 40% van de gevallen een verslavingsstoornis. De ziekte waar deze patiënten aan lijden is bovendien maar beperkt te behandelen. Wanneer je er aan lijdt kom je er niet meer vanaf. Behalve medicatie en allerlei therapieën hebben deze patiënten ook een omgeving nodig die hen 24/7 accepteert en zorg draagt voor de vele dingen die in een mensenleven belangrijk zijn.

Hospitalisatie is goed voor de mens
Mijn belangrijkste aanbeveling is haal hospitalisatie uit te mottenballen. Nu zal iedereen opschrikken want sinds de socioloog Goffman(1961) zijn observaties over de psychiatrische ziekenhuizen, "Asylums", in de VS, publiceerde, heeft het woord hospitalisatie vooral een negatieve betekenis gekregen.

Sinds de socioloog Goffman(1961) zijn observaties over de psychiatrische ziekenhuizen, "asylums", publiceerde, heeft het woord hospitalisatie vooral een negatieve betekenis gekregen. Wanneer je echter nog nooit van Goffman gehoord hebt, ben je geneigd te denken dat hospitalisatie betekent opname in een hospitaal ter behandeling van een psychiatrische ziekte.
Sinds Goffman heeft het woord hospitalisatie de betekenis gekregen van initiatiefloosheid, apathie, inactiviteit en je afhankelijk en zorg vragend opstellen, ten gevolge van het strikt gereguleerde leven in een psychiatrisch ziekenhuis. Tegelijkertijd kregen met deze nieuwe betekenis van hospitalisatie ook de psychiatrische ziekenhuizen een stigma opgeplakt. Want deze hospitalen zouden de initiatiefloosheid en apathie van hun patiënten bevorderen. Bestseller boeken zoals "One flew over the Cuckoo's Nest (1962) van Ken Kesey bevestigden het beeld dat Goffman van hospitalisatie had opgeroepen dat er in psychiatrische ziekenhuizen weinig plaats zou zijn voor initiatief en individualiteit en de mens achter de psychiatrische patiënt.

Niet alleen Goffman bekritiseerde psychiatrische ziekenhuizen. In Italië begon de psychiater Franco Basaglia begin jaren zestig aan een grote verandering van de psychiatrie. Hij kende de psychiatrische ziekenhuizen van binnen en was van mening dat de psychiatrische ziekenhuizen met hun hekken, gesloten afdelingen, isoleercellen, het gebruik van dwangbuizen, fixatie op bedden, het inzetten van shocktherapie om onrust in afdelingen te beteugelen, het platspuiten en het verplichten van gestichtskleding, absoluut niet bijdroegen aan het welzijn van hun patiënten maar juist bijdroegen aan de problemen en onrust in deze klinieken.
Basaglia die tegenwoordig beschouwd wordt als de invloedrijkste psychiater van de 20e eeuw begon met het verplaatsen van de patiënten vanuit de kliniek in Triest naar speciaal daarvoor opgerichte centra in de wijken waar zij begeleiding kregen van teams die daarvoor van tevoren geschoold waren. Het succes van zijn benadering was zo groot dat in Italië uiteindelijk besloten werd tot het bij wet verbieden van psychiatrische patiënten opnemen in een psychiatrisch ziekenhuis

Psychiatrische ziekenhuizen bergen een schat aan ervaring en kennis
Dat er misstanden waren in psychiatrische ziekenhuizen, in de VS en Italië, kan en mag niet ontkend worden en het is ook terecht dat psychiaters zoals Franco Basaglia hierin verandering hebben gebracht. Echter ook moet belicht worden dat niet alle psychiatrische ziekenhuizen over een kam geschoren dienen te worden. In vele psychiatrische ziekenhuizen hebben sinds de jaren zestig en daarvoor onder invloed van de inzichten van actievere therapie en sociotherapie en rehabilitatie democratische veranderingen plaatsgevonden waar dwangbehandelingen steeds minder werden toegepast.

Zelf ben ik in de 34 jaar dat ik werkzaam was in een Nederlands psychiatrisch ziekenhuis, nooit geconfronteerd met hekken rond de kliniek. De dwangbuizen en het elektroshock apparaat bevonden zich in een klein museum. Gesloten afdelingen en isoleercellen en platspuiten waren er wel. Het moet gezegd worden een gesloten afdeling, daar wordt je niet echt beter van als psychiatrisch patiënt. Een depressieve patiënt op die manier behoeden voor suïcide of ernstige psychotische onrust in een rustiger vaarwater brengen, daar mag dan iets voor te zeggen zijn, echter vaak verzanden deze middelen in te langdurig gebruik voor individuen en zijn funest voor de groepscohesie. Mensen zitten teveel op elkaars lip, kopiëren teveel elkaars problemen en personeel loopt teveel van de ene crisis, lees onrustsituatie naar de volgende onrustsituatie. Geslotenheid lijkt daarnaast teveel op een gevangenissituatie voor kwetsbare patiënten die daarom hun behandeling teveel ervaren als een bestraffing.
In het huidige tijdsgewricht is er bovendien voor psychiatrische patiënten een betrekkelijk nieuw probleem bijgekomen; drugs. Drugs willen verpleegkundigen en artsen natuurlijk zoveel mogelijk uit de buurt van patiënten houden. Dus wordt fouilleren aan de ingang van de gesloten afdeling een volgend en bestraffend dwangmiddel, dat overigens niet werkt. Verboden vruchten die zijn toch nog altijd het begeerlijkst en het lekkerst.

Let wel ik ben voor de mogelijkheid van behandeling in een gesloten afdeling. Zoals altijd komt het aan op de juiste dosering van een dergelijk middel en in de praktijk is dat niet eenvoudig. Een gesloten afdeling opheffen is hetzelfde a;s een kind met het badwater weggooien. niet doen dus.

Benader het alledaagse want dat biedt houvast
Hoewel ik zelf gewerkt heb in gesloten afdelingen van een psychiatrisch ziekenhuis heb ik het grootste deel van mijn carrière gewerkt in een afdeling die bestond uit gezinswoningen waar patiënten in kleine groepen woonden in de breedste zin van het woord, van de was doen, koken gezamenlijk eten, tv kijken, de tuin doen, het huishouden de boodschappen. De regelmaat was hier veel minder een een van bovenaf gedicteerde structuur door de massaliteit van het instituut maar veel meer een regelmaat van het alledaagse leven waar je voor jezelf , je omgeving en anderen zorgt. Hoewel een psychotische stoornis, stemmingsstoornis of autisme hier ook niet beter van werd, werden patiënten veel minder in een keurslijf gedwongen, waren daardoor veel alerter, minder passief en initiatiefrijker. Het verpleegkundig personeel kon daardoor veel meer kiezen voor een eigen stijl van begeleiden, ondersteunen waardoor creativiteit in het omgaan met elkaar en betekenis geven aan het dagelijkse leven ook leidde tot het veelvuldig vieren van feestjes, het organiseren van vakanties, bioscoop , schouwburg en concertbezoek.

In een woonomgeving waar plaats was voor de individualiteit van patiënten en verpleegkundig personeel, heb ik het hospitaliseren altijd ervaren als, tijd en ruimte hebben te rouwen voor het grote verlies aan maatschappelijke mogelijkheden vanwege hun ziekte, het verlangen van patiënten, vooral te blijven en het aanvaarden van deze omgeving Uiteindelijk het overwinnen van de teleurstellingen van het verliezen van het maatschappelijk leven.

In Nederland zijn deze woonomgevingen voor patiënten vanaf eind tachtiger jaren van de vorige eeuw geleidelijk en succesvol vervangen door woningen in de binnen- en buitenwijken van steden. Is met deze laatste verandering het psychiatrisch ziekenhuis overbodig geworden?

Maak een einde aan onverschilligheid
Je hoeft maar het nieuws van alledag te volgen om te concluderen dat de behoefte aan zorg en hospitalisatie in een psychiatrisch ziekenhuis onverminderd groot is. Men rept over verwarde personen die hun woning door middel van gas laten ontploffen, in brand steken, hun buren uit de slaap houden door nachtelijk lawaai. Mensen om het leven brengen onder invloed van waandenkbeelden. Of het nu gaat om een bekende politica of een toevallige buspassagier of wandelaar op de stoep. De politie heeft zijn handen vol aan alle dringende verzoeken om in te grijpen omdat de buurman of buurvrouw grote overlast veroorzaakt. Je zult er maar naast wonen. wanneer je wel eens komt in de bezoekerszaal van een willekeurige gevangenis en er een beetje oog voor hebt zie je meteen dat daar niet uitsluitend criminelen aanwezig zijn maar ook mensen die meer psychiatrisch patiënt zijn.
Zoals altijd wanneer een incident met een psychiatrische patiënt, de krant haalt reageert de politiek reageert verontwaardigd, stelt vragen in de gemeenteraad en de tweede kamer maar komt er daarna een structurele oplossing?

Dat de outreachende zorg geen oplossing biedt voor mensen met een ernstige psychische aandoening wordt in het rapport van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid, voldoende duidelijk gemaakt. Wat heeft een ernstig verwarde vrouw, in een woning, waar het vuilnis zich opstapelt, waarvan de deurbel kapot is en die voor niemand de deur openmaakt, aan een hulpverlener, die korte briefjes in de brievenbus stopt, die zij niet leest? Diezelfde hulpverlener die een caseload heeft van misschien wel 30 tot 40 patiënten met vergelijkbare problemen, gaat op een bepaald moment drie weken op vakantie. Een periode, dat het alleen maar slechter met deze patiënte gaat. De buren melden bij de hulpverlening, de huisarts en bij de politie en het duurt maar en duurt maar. Jaren en jaren.

Het gaat om een 24/7 zorg
Het voordeel van hospitalisatie in een goed geoutilleerd psychiatrisch ziekenhuis en daarmee bedoel ik een psychiatrisch ziekenhuis met gesloten en open afdelingen, goed getraind en ervaren verpleegkundig personeel ondersteund door ervaren psychiaters en artsen, is dat daarmee langdurig zekerheid en samenhangende alle zorg en woonvoorziening geboden kunnen worden.

Gelukkig zijn er nu nog, in meer dan honderd jaar ver geëvolueerde klinische omgevingen met een enorme ervaringskennis, die het antwoord zijn voor mensen met een ernstige psychische aandoening. Er staan dure klinische voorzieningen leeg die gevuld kunnen worden door patiënten op te nemen die op dit moment in een stad, buurt of dorp onvoldoende geholpen kunnen worden. Volgens het rapport van de onderzoeksraad voor veiligheid verkeren op dit moment meer dan 20.000 mensen met een ernstige psychische aandoening in acute zorgnood. De BOPZ biedt voldoende mogelijkheden patiënten die een gevaar vormen voor zichzelf of voor hun omgeving op te nemen. Neem er kennis van en maak er gebruik van

Tijdens hospitalisatie kunnen de stappen terug naar een maatschappelijke, beschermde woonvorm, de tijd krijgen die nodig is ook al duurt dat een tiental jaren of gebeurt dit misschien nooit meer.

Je gezond verstand gebruiken(2003)

• 
• 

Gegevens

Gemaakt op dinsdag 03 juni 2003 16:07

Laatst bijgewerkt op dinsdag 03 juni 2003 16:07

Gepubliceerd op maandag 03 augustus 2020 16:08

Hits: 697

Je gezond verstand gebruiken
Daar lijkt het nogal eens aan te ontbreken. Overheden en Verzekeringsmaatschappijen,lees ziekenfondsen/zorgverzekeraars sturen psychiatrische patiënten die hun incasso's of premies niet meteen betalen, de deurwaarder op hun dak. De redenering is: ook psychiatrische patiënten zijn verantwoordelijk voor hun handelen dan wel nalatigheden.
Tegelijkertijd is er iets vreemds aan de hand. Tegenwoordig wordt al het betalingsverkeer grotendeels automatisch afgehandeld. De computer spuugt zowel acceptgiro's als aanmaningen uit. Wanbetalers worden betrekkelijk eenvormig aangepakt. Het doet er niet meer toe of je patiënt bent of je hele leven trouw hebt betaald of welke mogelijke onvermogen aan een wanbetaling ten grondslag ligt. Het geld moet er komen. Niet goedschiks dan kwaadschiks. Waren er ooit werknemers van overheid of ziekenfondsen die telefoneerden met betrokkenen, bij mensen op bezoek gingen of informeerden bij maatschappelijk werk. Deze manier van werken is ouderwets tegenwoordig en inefficiënt
Wie wordt daar uiteindelijk beter van? De psychiatrisch patiënten in ieder geval niet. Psychiatrische patiënten overzien dit soort situaties niet adequaat vanwege hun ziekte. Gevolg is dat er de nodige stress kan ontstaan en paniekreacties die leiden tot een opeenstapeling van kosten, niet alleen voor de patiënten maar ook later weer voor de hulpverleners die moeten worden ingeschakeld als alles uit de hand loopt
Het gelijkheidsbeginsel, lijdt in een aantal gevallen tot blindheid en een onvermogen te handelen naar de omstandigheden. Niet alleen de patiënt is gehandicapt maar ook degene die eigenlijk beter zou moeten weten en met beleid zou moeten handelen.

© Frank Strijthagen (2003)

Het einde van mijn busje

• 
• 

Gegevens

Gemaakt op zondag 03 juli 2005 15:31

Laatst bijgewerkt op woensdag 05 augustus 2020 00:19

Gepubliceerd op maandag 03 augustus 2020 15:34

Hits: 1312

Het einde van "mijn busje"
Als werknemer van een psychiatrisch ziekenhuis wordt je met allerlei problemen geconfronteerd. Een terugkerend probleem is "de productie". In vakjargon betekent deze term dat alle beschikbare plaatsen - door ons bedden genoemd - bezet moeten zijn door patiënten. Afhankelijk van hoe je er tegenaan kijkt kost een bed kost X Euro per dag of levert X Euro per dag op. Een leeg bed is natuurlijk een doodzonde.
Toch zijn er wel eens tijden geweest dat er te weinig klandizie was en niet alle bedden "warm gehouden" werden. Misschien niet geheel toevallig deed zich in de grote steden een sterke toename voor van het aantal psychiatrisch gestoorde zwervers. Opvallend en in vaak deplorabele toestand bij stations, in parken, portieken en op straat.

Tijdens de talloze vergaderingen over het probleem van de lege bedden zei ik dan wel eens schertsend : "Geef me een busje en een pot koffie dan rijdt ik naar de stad en over een uurtje is het probleem van de lege bedden opgelost." Het lijkt me namelijk na bijna vijfentwintig jaar ervaring met psychiatrische patiënten, niet zo moeilijk psychiatrisch gestoorde zwervers over te halen naar een plek te komen, waar je op tijd je natje, droogje en aai over de bol krijgt.
Vanaf juli 2006 kan ik dit grapje niet meer maken. Wat is er aan de hand? Zijn er geen psychiatrisch gestoorde zwervers meer en heeft iedereen inmiddels "een plek onder de zon"? Zijn de wachtlijsten in de zorg inmiddels zo lang dat je dood bent voor je opgenomen wordt? Niets van dit alles! De wachtlijsten zijn niet overal eindeloos lang. Weliswaar zijn er nog steeds te weinig plaatsen voor de intensievere zorg maar wanneer je naar de lang verblijfs afdelingen kijkt, zou je er best wat bedden bij kunnen plaatsen zonder direct in de knel te komen. Psychiatrisch zieke zwervers zijn er meer dan ooit in de grote steden. De vier grote steden willen zelfs voor een opvang gaan zorgen omdat het probleem uit de hand loopt. Het is al met al geen onmogelijk karwei en het hoeft ook niet lang te duren. Waar een wil is, is een weg.

...... Tot mijn oog viel op een nieuwsbrief met de volgende zinsnede.

"Tegenwoordig moet je een rechtsgeldig indicatiebesluit hebben, wil je AWBZ-zorg krijgen."

Moet ik hier nog nadere uitleg over geven?

/

Zieke zwerver daar ga je. Je busje komt niet meer.

© Frank Strijthagen, 2006